Nilgün KAYA
Ayvalık’ın tarihi sokaklarını mekân edinen Perşembe Pazarı, ürün çeşitliliği ve fiyatlardaki ucuzluk açısından sadece Ayvalıklıların değil Ege’nin karşı yakasından ilçeye gelenlerin de ilgisini çekiyor.
24 adası ile Türkiye’nin en büyük Tabiat Parkına sahip Ayvalık, zeytin-zeytinyağı, 200 yıllık tarihi evleri, upuzun kumsalları kadar yaklaşık 94 yıldır, haftada bir kez açılan Perşembe Pazarı ile de gündemde.
TARİHİ SOKAKLAR ARASINDA SEMT PAZARI
Hamdibey, Vehbibey-Fevzipaşa ile Hayrettin Paşa Mahallelerindeki sokaklarda kurulan ve adını kurulduğu günden adını alan Ayvalık’ın Perşembe Pazarı, ilçenin özgün evlerinin beklediği, Arnavut kaldırımlı tarihi sokakları ile bütünleşmiş olduğu için diğer semt pazarlarından farklılık gösteriyor.
Haftalık yiyecek alışverişinin yapıldığı, eksiğin tamamlandığı, fiyat indirimi için fikir yarıştırıldığı, tezgâhlardan türlü çağrıların yükseldiği Perşembe Pazarına kent dışından birçok insan akın ediyor. Pazarın müdavimleri arasında Yunanlılar da var. Yunanistan’ın Lesvos Adası’nda özellikle Midilli kentinde yaşayanlar, her Perşembe Ayvalık’ta Pazar alış verişi yapıyor.
KOMŞU AYVALIK’TAN ALIŞ VERİŞ YAPIYOR
Midilliden gemi gelince pazara girecek yer kalmıyor, dar sokaklarda Yunanlıların sıkı pazarlıkları duyuluyor. Sabah erken saatlerde pazara gelen Midilli halkı pastırmadan baklavaya, domatesten kıyafete kadar pek çok eşyasını Ayvalık Perşembe Pazarından alıyor. Boş valizlerle gelen alışverişe gelen Midillilerin iğneden ipliğe pek çok şeyi ilçeden alması, esnafı ve Ayvalıklıları da memnun ediyor. Karşı adadan gelen bu yabancı sese çoktan alışmış Ayvalıklı.
PERŞEMBE PAZARI İKİ KÜLTÜRÜ KAYNAŞTIRIYOR
Perşembe Pazarı, sıkça kente gelen Yunanlıları, Ayvalık esnafı ile kaynaştırıp, yeni tanışıklıklar kazandırıyor. İlçede yaşayanların zorunlu durağı olan Pazar, ürün çeşitliliği ve fiyatlardaki ucuzluk nedeniyle her geçen yıl daha çok ziyaretçiyi ağırlıyor. Arnavut kaldırımlı dar sokaklara yayılan Pazar, sebze ve meyve çeşitliliği, çantadan, terliğe aksesuarları ile uğrak yeri. Pazarın 1923–1924 yıllarında gerçekleşen mübadele sonrası ilçeye yerleşenlerce başlatıldığı ve o tarihlerden bugüne kesintisiz sürdüğü biliniyor. Edremit körfezinin en büyük pazarı unvanını hala koruyan Ayvalık Perşembe Pazarı, 90’lı yıllardan sonra her geçen gün gelişen olanak ve çeşidiyle 4 bin metre karelik alanda hizmet veriyor.
Dar sokaklarında adım adım ilerleyen kalabalık pazarda kendilerine vaat edilen farklı ürünleri kapış kapış alan insanlar, tarihi sokaklar arasında kurulan semt pazarının kent için öneminin farkında.
KÖYLÜ PAZARINDAN İSTİFNO, TOPTANCI HALİNDEN PEYNİR
Bir gece önceden hazırlıklarını tamamlayan, sabahın erken saatlerinden itibaren tezgâhlarını kuran pazarcılar, Perşembe pazarı ile Ayvalık’ı üç ayrı koldan sarıyor. Toptancılar hali içinde yer alan Pazar kısmında zeytinden taze yumurtaya onlarca çeşidi bulmak mümkün. Düz, geniş bir alana yayılan bu bölümde sebze ve meyve çeşitleri, sabun, bal, baharat çeşitleri de var. Ayvalık’ın tadıldığında vazgeçilemeyen tulum ve kelle peynirleri bu pazarın içinde özel bir bölümde sergileniyor. Giyecek ve aksesuar tezgâhların, Vehbibey Fevzipaşa Mahallesi’nde yoğunlaşırken, Talatpaşa Caddesinin Cumhuriyet ve Barbaros Caddesi ile kesiştiği noktadan başlayan, eski evlerin çevrelediği Pazar Hayrettin paşa mahallesi boyunca da uzanan üçüncü bölüm, mefruşat, hediyelik eşya ve giyeceğin satıldığı yer.
“BOLCA ALIŞVERİŞ YAPIP BİZİ İHYA EDİYORLAR”
Esnaf Naibe Çelebi, “Yunanlılar geliyor Midilli’den bolca alışveriş yapıyorlar, bizi ihya ediyorlar. En çok giyim ve hediyelik eşya alıyorlar. Daha çok buradan toptan alıp orada satıyorlar. Bir kaç boş valizle gelip alışveriş ediyorlar. Bunun ötesinde beyaz eşya, koltuk takımları alıyorlar. Burada daha çok seçenek sunulduğu ve orada Pazar olmadığı için seviyor ve tercih ediyorlar. Bizi sevindiriyorlar, güzel dostluklar kuruyoruz” dedi. Esnaf Şaban Çalışkan, “Yunanlıların gelmeleri bizi mutlu ediyor. 2-3 haftadan beri biraz eksikliklerini hissediyoruz ama onlar buradan vazgeçmeleri zor çünkü onlar da Türk halkını seviyor. Biz onlardan memnunuz, onlar olmadı mı zor gelir, her hafta görmeye alıştık” dedi. Midilli’den Ayvalık’a Perşembe Pazarına alışverişe gelen Yunanlılar, “Geldiğimizde mutlaka bir şeyler alıyoruz ve o kadar güzel arkadaşlarımız var ki gördüğümüzde mutlu oluyoruz. İki halk olarak hemen hemen aynıyız” , “Hem arkadaşlarımızı görmeye hem de alışverişe geliyoruz, memnunuz buradan” diyor.
