Nilgün KAYA
Ayvalık zeytin ve zeytinyağının kalite bilinirliğini arttırmak amacıyla bu yıl 14.sü, düzenlenen Ayvalık Uluslararası Zeytin Hasat Günleri, hasada yürüyüşü ve Zeytinyağı Pazarı’nın açılışı ile başladı. Şenlikte, Ayvalık’ın iç ve dış pazarda marka değerini ve zeytinyağı tüketimini ülke çapında arttırma hedefi ile Ayvalık doğası ile zeytinlikleri koruma gerekliliği vurgulandı.
Ayvalık Ticaret Odası, Ayvalık Belediye Başkanlığı, Ayvalık Ziraat Odası ve Balıkesir Büyükşehir Belediyesi işbirliğinde düzenlenen 14. Ayvalık Uluslararası Zeytin Hasat Günleri, 26-27-28 ve 29 Ekim tarihlerinde gerçekleştirilecek. Etkinliğin bu yıl ki sloganı, ‘Zeytinyağı sağlık kaynağı’
Her yıl olduğu gibi Hasada Yürüyüşle başlayan şenliğin konukları arasında Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği yönetim kurulu üyesi ve Bursa Ticaret Borsası Başkanı Özer Matlı, Kıbrıs-Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü, Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkan vekili Yusuf Hocaoğlu, Balıkesir Kültür ve Turizm İl Müdürü Mustafa Çaltı, CHP Balıkesir İl Başkanı Serkan Sarı, CHP Balıkesir Milletvekilleri Fikret Şahin ve Ensar Aytekin vardı. Ayvalık Kaymakamı Gökhan Görgülüarslan, Belediye Başkanı Rahmi Gençer, Belediye Başkan Yardımcısı Gökay Bacan, Ayvalık Ziraat Odası ve Ak Parti İlçe Başkanı Hasan Kıtay, Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Mustafa Büyükçıvgın, Ayvalık Ticaret Odası Meclis Başkanı Mehmet Sıray, Ayvalık Ticaret ve Ziraat Odası yönetimi, CHP İlçe Başkanı Hüseyin Şalmanlı, CHP İlçe yönetimi, sektör temsilcileri, Kırcalar Köyünden gelen zeytin emekçileri, üreticiler, çiftçiler ve halkın, Ayvalık Belediye Bandosu eşliğinde katıldığı hasada yürüyüş saat 10.00’da 06 Mevkiinden başladı ve Cumhuriyet Meydanı’nda tamamlandı.
“ZEYTİN AĞACINA SAYGIMIZI MİNNETİMİZİ DİLE GETİRECEĞİZ”
Ayvalık’ın turizm ve zeytin olmak üzere iki önemli değeri olduğunu ve hasat şenliklerinin zeytin ve turizmi yukarı taşımak için düzenlendiğini söyleyen ATO Başkanı Mustafa Büyükçıvgın, “Zeytin ağacı bizim için hayatın ta kendisi. Zeytin bir kent geleneği ve aile mirası olarak Ayvalık’ın ayrılmaz bir parçası. Bu nedenle Ayvalık, zeytinin başkentidir” dedi. Hasat Günlerinin çitçilere ve sanayicileri için bereketli ve bol kazançlı geçmesini temenni eden Ziraat Odası Başkanı Hasan Kıtay, “ İlçemizin en önemli geçim kaynağı, geleceğe bırakacağımız en büyük miras, tarihimiz olan ölmez Ağaç zeytin ağacının gölgesinde yeni bir hasada başlamış bulunmaktayız. Her yeni hasat yeni bir heyecan yeni bir umuttur. Gerçekleştireceğimiz hasat günlerinde hasadın heyecanını hep birlikte yaşayacak, zeytin ağacına saygımızı minnetimizi dile getireceğiz. Çiftçilerimizin üreticilerimizin sektörel problemlerini değerlendirme fırsatı bulacağız” dedi.
“DESTEKLEMEDE, MARKALAŞMADA VE PAZARLAMADA HAK ETTİĞİMİZ YERİN HALA ÇOK GERİSİNDEYİZ”
Ayvalık’ı ‘Zeytinin başkenti’ olarak niteleyen ve hasat şenliğine katılmaktan duyduğu memnuniyeti ifade eden TOBB Yönetim Kurulu üyesi ve Bursa Ticaret Borsası Başkanı Özer Matlı, “Bu festival hem Ayvalık hem ülkemiz hem de ilçe ekonomimiz için çok büyük değer taşıyan Ayvalık zeytinyağının tanıtılması için çok önemli. Zeytin hem zenginliğin hem barışın sembolü. Zeytinin ana vatanı bu coğrafya. Türkiye olarak dünyada zeytin ve zeytinyağı üretiminde 4. sıradayız. Dünya zeytin üretiminin yüzde 9’unu ülkemiz karşılıyor. Ülkemiz 2018-2019 sezonunda 425 bin ton yemeklik 1 milyon 75 bin yağlık olmak üzere toplam 1 milyon 500 bin ton zeytin üretim olması bekleniyor. Zeytinyağı üretiminin ise 194 bin ton olmasını bekliyoruz. 100’den fazla ülkeye ihracat yapıyoruz bu sene ihracatın 90 bin ton olacağı tahmin ediliyor. İhracatın yüzde 80’ini İtalya ve İspanya’ya dökme olarak satmaktayız. Türkiye olarak çok kaliteli zeytin ve zeytinyağı üretiyoruz ancak desteklemede, markalaşmada ve pazarlamada hak ettiğimiz yerin hala çok gerisindeyiz. Ürün değerini bulmadan satılınca üreticilerimiz de maalesef sıkıntılar yaşıyor. Verilen desteklerin küçük bir kısmı üreticinin faydasına sunuluyor. Öte yandan İtalya ve İspanya’da gibi ülkelerde marka patente başvuruları Türkiye’nin onlarca kat üzerinde. ATO sayesinde Ayvalık zeytinyağına coğrafi işaret alınması önemli bir adım. İnşallah Avrupa’da tescil alınınca Ayvalık zeytinyağı çok yakında Avrupa’da da çok önemli bir marka olacak. ” dedi.
“AYVALIK’IN KIYMETİNİ BİLELİM, AYVALIK’I VE ZEYTİN AĞAÇLARINI KORUYALIM”
Emeği geçen herkese teşekkür eden Matlı, Etkinliği başlatan ve yıllardır sürdüren Ayvalık Belediye Başkanı Rahmi Gençer’e özellikle teşekkür ederek “ biz millet olarak zeytini çok seviyoruz. Sofralık zeytin tüketiminde dünyada ilk sıradayız ama zeytinyağı tüketiminde diğer üretici ülkelere göre çok gerilerdeyiz. Biz kişi başı tüketimimizi yaklaşık 2 litreden 5 litreye çıkartabilirsek zeytinyağında pazarlama sorunu kalmaz. İşte Ayvalık bu vizyonla 14 senedir müthiş bir performans gösteriyor. Burada hem Ayvalık zeytinyağını tanıtıyor hem de zeytinyağı kullanma kültürünü yayıyorsunuz. Sizlerin büyük gayreti sayesinde 13 sene önce 100 gram olan kişi başı tüketim bugün 20 katına çıktı. Ayvalık uluslararası Zeytin Hasat Günlerinin mimarı, Ayvalık Ticaret Odası eski başkanı ve Ayvalık Belediye Başkanı Rahmi Gençer’e çok teşekkür ediyorum. Bursa Ticaret Borsası olarak şunu söylüyoruz ki; Türkiye’nin birlik ve beraberlik içerisinde yağacağı her noktada Ayvalık zeytin ve zeytinyağı üzerine destek vermeye hazırız. Bu ülke hepimizin. Hep birlikte başaracağız. Bu rakamı yükselten kabul edelim Egeliler yani sizlersiniz. En kaliteli ve en lezzetli zeytinyağının üretildiği Ayvalık’ın kıymetini bilelim, Ayvalık’ı ve zeytin ağaçlarını koruyalım” dedi.
“ZEYTİNYAĞIMIZI ŞAHLANDIRMAK İÇİN BU KÜÇÜK KASABADAN TÜRKİYE’YE BİR ATEŞ YAKTIK”
Hasat günlerinin ilk başlatıcısı olan Ayvalık Belediye Başkanı Rahmi Gençer,”14 sene önce bir heyecanla başladığımız hasat şenlikleri aynı heyecanla ve daha da büyüyerek devam ediyoruz. Bu hepimizi gururlandırıyor. Bu etkinlik başladıktan sonra Türkiye’deki zeytinyağı tüketimi arttı. Zeytinyağının insan sağlığına faydalarını ve bunun milli ürünümüz olduğunu anlatmaya çalıştık. Türkiye’de insanlarımız 1950’li yıllardan itibaren başka şeylere yönlendirildi. ‘Zeytinyağlı yiyemem’ türküleri parayla bestelettirildi. Çiçek yağını diğer yağlarını hatta daha kötüsü margarin yağlarını öne çıkardılar. Batının gıda emperyalizmi ile sarılmış bir ülke haline geldik. Kendi tereyağımızı zeytinyağımızı maalesef unutturdular bize. Biz bunların bilincinde olarak zeytinyağımızı şahlandırmak için bu küçük kasabadan Türkiye’ye bir ateş yaktık. Değer getirdik. Daha da yapmalıyız. 2 kilo olan tüketimimizi 5 kiloya çıkartmalıyız. Almanya’da bir tane zeytin ağacı yok, insan başına 5 kilo tüketiyorlar. Dışarıdan alıyorlar. Biz de bu ürünümüzü ülkede yaymamız anlatmamız lazım. Çünkü insan sağlığına faydalı. Bir de güzel tarafı var; çok lezzetli. Biz milli ürünlerimize dönmek zorundayız. İthalat yaparak ülke gıdasını devam ettirdiğimiz takdirde bu ülke karanlığa gider. O yüzden tüm tarım ürünlerine desteklerin çok yükseltilmesi ve çocukluğumuzda kitaplarımızda okuduğumuz gibi kendini besleyen bir ülke haline gelmemiz için tarıma bir numaralı önem vermek lazım. Biz bu bilinçle yola çıktığımız hasat günlerinde doğamızı da koruyarak Ayvalık’ı bir bütün halinde UNESCO’ya Endüstriyel Peyzaj olarak girmek için harekete geçtik. 200-300 yıldır Ayvalık’ta olan zeytin ve zeytinyağı üretiminin günümüzde hala devam etmesi çok önemlidir. Ayvalık dünyada olmayan şeyleri yaşamıştır. 1922 ye kadar nüfusunun yüzde 95’i Rum Ortodoks azınlıktı. Onlar mübadele ile gitti, onların yerine Selanik’te, adalarda yaşayan atalarımız geldi ve aynı işi hala devam ediyoruz. Yani sürdürebiliyoruz. Dünyada bir nüfusun tamamının değişip yeni gelenlerin aynı işi devam ettirdiği başka örnek yok. Bütün sanayi için yapılmış binalarımızı turizme dönüştürerek, tüm tescilli yapımızı koruyarak biz UNESCO’da dünya miras listesine giriyoruz. O da yetmiyor 2 milyon zeytin ağacımızı bu endüstriyel mirasın alt yapısı olarak onun hammaddesi olarak koruma altına almak zorundayız. Ayvalık’ın coğrafyasını mimarisini koruduğumuz sürece bu nadide ürün Ayvalık devam edecektir. Sürdürülebilir turizmi Ayvalık’ta yaratabilmenin başı doğayı, mimariyi, kültür ve ürünlerimizi korumaktan geçer. Bugünler bizim için çok önemli. Cumhuriyetimizin 95. Kuruluş yıldönümüne 3 gün kaldı. Mustafa Kemal Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyet ile zeytin ağacı birbirine o kadar benziyor ki, ikisinin de ortak tarafı ölümsüz olması. Biz Ayvalıklılar zeytin ağacını çok severiz. Zamanında yaptığımız hataları düşünerek ‘daha dikkatli’ olmalıyız ders çıkartmalıyız diyorum” dedi.
Zeytinin Ayvalık’la özdeşleşen bir ürün olduğunu söyleyen Büyükşehir Belediye Başkan vekili Yusuf Hocaoğlu, zeytin sineği ile mücadelede önemli adımlar attıklarını belirterek, “3 milyon gibi bir masrafla zeytinyağının 1 litresine 1 lira gibi bir katkı ile toplamda 160 bin ton üretilen zeytinyağına katma değer sağlama aşamasına geçtik. Zeytin alanları ilimizde ekilebilir tarım alanlarının yüzde 20’sine tekabül etmekte. Bu da zeytinin ne kadar önemli olduğunu göstermekte. 541 bin 43 hektar olan zeytin alanlarımız politikalar sayesinde yaklaşık olarak 2 katına çıkarıldı” dedi.
“ANTİK ÇAĞDA ZEYTİN AĞACINA VERİLEN ÖNEMİ BUGÜN VEREBİLİYOR MUYUZ?”
CHP Balıkesir Milletvekili, Avrupa Birliği Uyum Komisyonu üyesi Dr. Fikret Şahin, “Zeytin ağacı kadar asırlardır insana hizmet eden bir ağaç yoktur diye düşünüyorum. Bereketin barışın dostluğum simgesi olmuştur zeytin. Bu yöre olarak ne kadar şanslıyız ki dünyanın en güzel zeytin ağaçlarına sahibiz. Antik çağ kanunlarında zeytin ağacına yapılan bir kötülüğün ağır şekilde cezalandırılması gerektiği belirtilir. Şimdi şu soruyu yöneltmek istiyorum; acaba antik çağlarda zeytin ağacına verilen önemi biz veriyor muyuz? Hayır diyeceksiniz. Ranta kurban ediyoruz imara kurban ediyoruz zeytinlikleri. Yazlıklar, bir takım tesisler yapacağız diye feda ediyoruz ama bizim için en değerli olan zeytinliklerimizi korumaktan geri kalıyoruz. Zeytin ağacını, zeytinlik alanları ranta kurban etmemek için hep birlikte mücadele etmek ve hep birlikte korumak zorundayız. Eğer bugün burada bu hasat günlerini kutluyorsak bunu her şeyden önce Cumhuriyet’e Cumhuriyetimizi kuranlara ve Mustafa Kemal Atatürk’e borçluyuz. Bereketli bir hasat dönemi diliyorum” dedi.
Kaymakam Gökhan Görgülüarslan, etkinlikte emeği geçen herkese teşekkür ederek, “Hasatların özellikle üreticilerimiz ve Ayvalık için çok önemli ve özel günler olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle hasadımızın bol ve bereketli olmasını tabii piyasasının da hareketli olmasını diliyorum” dedi. Edremit Belediyesi EFEM Halk Dansları Topluluğunun Ege yöresine ait Zeybek oyunu gösterisinin ardından zeytinyağı pazarı gezildi. Erken hasat zeytinyağı ve zeytin tadıldı. Şef Ergün Tekincan yönetimindeki Ayvalık Belediye Bandosu konser verirken Kıbrıs Türk Karikatürcüler Derneği tarafından düzenlenen Zeytin Karikatür Yarışmasına katılan karikatürlerin yer aldığı sergi açılışı yapıldı.
