Nilgün KAYA
Türkiye’de hangi türlerin güncel olarak ürediğini tespit eden, bu türlerin yayılış haritalarını içeren Türkiye Üreyen Kuş Atlası çalışmasına Ayvalık’tan katılan Kuş gözlemcisi Kadri Kaya ve proje yürütücüsü Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğrencisi Lider Sınav, çarpıcı bir bulgu ile Türkiye’de üreme kaydı bulunmayan 3 türün arasından Aladoğan’ın kaydını tuttu.
Ülkemizin dört bir yanındaki farklı yaşam ortamlarında üreyen 316 kuş türünün gerçek gözlemlerle hazırlanmış haritalarının da yer aldığı çalışma; Uzman Ekolog, Kuş Gözlemcisi ve Kuşbank (Türkiye Kuş Gözlem Veritabanı) ulusal yöneticisi Kerem Ali Boyla’nın koordinasyonunda, Avrupa Kuş Sayım Komitesi (EBCC) ile Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yetkili ve uzmanlarının desteği, yüzlerce kuş gözlemcisini ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarının katılım ve katkılarıyla tamamlandı.
Üreyen Kuş Atlası çalışmasına Ayvalık’tan katılan Ayvalık Kuş Gözlem Topluluğu sorumlusu Kuş gözlemcisi Kadri Kaya ile proje yürütücüsü Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğrencisi Lider Sınav, Türkiye’de üreme kaydı bulunmayan 4 türün arasından Aladoğan’ın kaydını tuttu. Hem yuvasını hem de yuvaya giren Aladoğan çiftini görüntüleyen Kaya ve Sınav, bu sayede Eskişehir’de yaptıkları çalışma ile bölgede yuvalayan Aladoğan (Falco vespertinus),Türkiye’de üreyen kuş faunasına eklemiş oldular. Türkiye’de üreyen kuş faunasına eklenen diğer iki tür ise Hakkari’de yuvalayan sazak mukallidi (Iduna [Hippolais] rama) ve Şanlıurfa Birecik’te yuvalayan ak yanaklı arapbülbülü (Pycnonotus leucotos) oldu.
450 kuş gözlemcisinin 2000-2018 yılları arasında girdiği kayıtların kullanıldığı Türkiye Üreyen Kuş Atlas’ında, bu yıllar arasında yapılmış 7 Atlas çalışmasının verileri ve on binlerce gözlem kaydı bir araya getirildi. Türkiye’de yuvalayan 316 kuş türünün yayılış ve bolluk haritalarını içeren çalışma, ülkemizde bugüne kadar hazırlanmış ilk sistematik biyo-çeşitlilik atlası olma niteliğini taşıyor. Ülkemizdeki 50×50 km’lik 375 atlas karesinde yapılan gözlemleri içeren “Türkiye Üreyen Kuş Atlası”, üreyen kuşların ülke çapındaki dağılımını gösteriyor. Çalışmada yer alan kapsamlı veriler, ülkemizdeki kuş türleri üzerine yapılacak herhangi bir bilimsel çalışma veya alınacak yönetim kararı için gereken temel bilgileri barındırıyor. Proje yönetimini WWF-Türkiye Kuş Uzmanı Kerem Ali Boyla’nın üstlendiği atlasın gelecekte Türkiye’de gerçekleştirilecek kuş araştırmaları ve alan koruma çalışmaları için bir temel teşkil etmesi bekleniyor.
