Nilgün KAYA
Ayvalık’ın Mayıs ayından bu yana ‘Kesin korunacak hassas alanı’ ilan edilen Badavut mevki, kumsal alanındaki kum zambaklarının önceki yıllara göre çok azaldığını gözlemleyen Cemkon Sitesi sakinleri, eski yöneticileri Özcan Çıvgın yönetiminde kum zambaklarını koruma altına aldı.
Dünya genelinde neslinin tükenmekte olduğunun belirlenen ve koparmanın cezası 48 bin olan Kum zambağı, Ayvalık’ta vatandaşların çabalarıyla korunmaya çalışılıyor. Etkileyici görüntüsüyle bir görsel şölen oluşturan Kum zambaklarının önceki yıllarda 24 olan sayısının bu yıl 4’e kadar düştüğünü gören vatandaşlar, çevresini taş ve sopalarla çevirdikleri zambakları korumak için bir de uyarı yazısı yazdı.
“KUM ZAMBAKLARI KORUNMAZSA YOK OLACAK”
Turizm faaliyetleri sonucu bitkinin yaşam alanının daraltıldığını ve gelecek yıllarda belki de sadece isminin kalacağı endişesini taşıdıklarını belirten Özcan Çıvgın, yerel yönetimlerden gerek halkı bilgilendirme, bitkilerin gelişimi için pilot bölgeler oluşturulmasını da talep ederek, “Cemkon Tatil sitesinde 25 yıl önce kum zambaklarını fark ettik. Araştırdığımızda endemik bitki olduğunu ve koparılmasının yasak olduğunu öğrenince Cemkon sakinleri tarafından koruma altındaydı. Bu yıl sadece 4 küme kalmış bulunmakta. Bununla ilgili belediye ve ilgili birimlere bilgi verilmesine rağmen henüz koruma altına alınamadı. Korkuyoruz ki yakında 4 küme de kaybolabilir. Şu an ki korumamız altındaki açmış kum zambaklarını çocuklarımıza gösteriyoruz. Gelecekte göremeyecekleri geçmişte var olan bu güzellikleri sunup yetkililerden de bir an önce önlem almalarını rica ediyoruz” dedi.
Dünyada neslinin tükenme tehdidiyle karşı karşıya olan bir bitki türünün Ayvalık’ta görülmesinin, bu kent için büyük bir değer olduğunun altını çizen Çıvgın, kum zambaklarının yer aldığı arazinin sahil kesiminin genişlemesi nedeniyle tehdit altında olduğuna dikkat çekerek, “Maalesef bu bitkilere zarar verilebiliyor. Biz yazdığımız yazı ile uyarmaya çalışıyoruz. Bu bitkinin koruma altında olduğunu anlatmaya çalışıyoruz. Vatandaşlarımız şunu iyi bilmeliler, özellikle soğanlarıyla birlikte bu bitkinin sökülmesi yasak ve böyle bir durumda Çevre Kanunu’na göre 48 bin lira cezası var” dedi.
KUM ZAMBAĞI NEDİR?
Kum zambağı (Pancratium maritimum), nergisgiller (Amaryllidaceae) familyasına ait, kıyı kumullarında yetişen soğanlı bir bitki türüdür. Çok yıllık, soğanlı, genişçe uzun şeritsi yapraklı, yaklaşık 40–45 cm boyunda, beyaz çiçekli, çiçek sayısı 3-15 kadardır.
Çiçeklenme zamanı Ağustos ve Ekim ayları arasındadır. Tüm Akdeniz ülkelerinde ve Karadeniz’in güney kıyılarında yetişir. Türün nesli tehlike altındadır. Türkiye’de bulunan zambakların ülke dışına çıkarılması suçtur.
