Nilgün KAYA
Sanat eleştirmeni ve küratör Beral Madra ile Sanat Koordinatörü Selçuk Kaltalıoğlu, Midi Kafe’de düzenlenen söyleşide, geçmişte ve günümüzde Ayvalık’ta yaşamış sanatçılar ekseninde ‘Ayvalık’ta Sanat’ konusunu irdeledi.
Fuat Mensi’den Fikret Mualla’ya, Orhan Peker’den Mustafa Rüçan’a, Muzaffer Akyol’dan Ara Güler’e bir dönem yolu Ayvalık’a düşen sanatçılardan, Arif Buz, Mustafa Sevinç, Abdullah Şengörenoğlu gibi yerel sanatçılara, Arif Aşçı, Bedri Karayağmurlar, Fuat Çağlayan, Gülseren Kayalı ve Eyüp Öz gibi Ayvalık’a yerleşerek sanat çalışmalarına kentte devam eden sanatçılara değinilen söyleşide, Beral Madra sanatçılar hakkında bilgi verdi.
“KENTİ, 12 AY O KENTTE YAŞAYAN SANATÇILAR ŞEKİLLENDİRİR”
Gelecek kuşaklara aktarmak için Ayvalık’ta plastik sanatlar konusunda arşiv toplama çalışması içinde olduğunu belirten Selçuk Kaltalıoğlu, “Kentin sanatçılarıyla kent halkının ve yerel idarenin gurur duyması gerektiğini düşünüyorum. Kenti sanatçıların şekillendirdiğini düşünürüm. Şu an da kentte 30’a yakın sanatçı atölyesinde profesyonelce çalışıyor ve sanat üretiyor. Bunların çoğu Türkiye çapında tanınan sanatçılar ve kentte 12 ay yaşıyorlar. Bana göre kenti şekillendirecek sanatçılar bu kentte 12 ay yaşayan kentin kültürünü de algılayan ulusal anlamda iş yapan sanatçılar. Kentte yaşayan sanatçılar bu kentin dokusundan, mimarisinden etkileniyor, eserlerine yansıtıyor. Bunların da kent kültürüne faydası var. Kentteki sanat atölyelerini çok önemsiyorum ama gördüğüm bir problem var, 4 yıldır buradayım bu kenti yönetenler ya da karar verenler kentteki sanatçıları tanımıyorlar. Bu atölyeleri ziyaret edip kentinde kinler ne üretiyorlar bilmiyorlar. Sanatçılara gereken saygı ve ilgiyi göstermedikleri Kanaat’ındayım.” dedi.
AYVALIK, ÇOK SAYIDA SANATÇIYA ESİN KAYNAĞI OLUYOR
Selçuk Kaltalıoğlu, ‘Arif Buz, Alp Temel Ulukılıç Ayhan Taşkıran, Ayşen Yıldırım, Ayşin Özen Bahadır Gökay, Bedri Karayağmurlar, Burhan Yıldırım, Bülent Şavkın, Ekrem Aydar, Emine Alışık, Fuat Çağatay, Fügen Leman, Gülgün Haksal, Gülseren Kayalı, Hakan Urul, Metin Benek, Nil Gürler, Rabia Çalışkan Suna Tüfekçibaşı, Teoman Manacıoğlu, Tuğba Aksezmener, Tamer Kalkan, Uğur Çalışkan, Yüksel Erdoğan, Yağızhan Çalışkan, Türkan Gündoğdular, Naile Cimit Eyüp Öz, Abdullah Şengörenoğlu’nun yanı sıra Fotoğraf Sanatçıları Adil Gümüşoğlu, Arif Aşçı, Emine Berkan, Kadri Kaya, Metin Uçak Nazım Timuroğlu, Önder Aksoy ve Zafer Tekin’in Ayvalık’ta sanat çalışmalarına devam ettiğini açıkladı.
“70’TEN GÜNÜMÜZE BELEDİYE YÖNETİMLERİ, BU KENTİN EGE BÖLGESİNDEKİ KARİZMATİK KÜLTÜREL DEĞERİNİ KAVRAYAMAMIŞTIR”
Ayvalık’ın sanatçılar için çekici bir kent olduğunu belirten Beral Madra, “Ayvalık’ta sanatçılar için neler yapılıyor diye araştırma yaptım. Önceki belediye başkanı döneminde bir takım kültür etkinlikleri ve sergiler yapılmış. Yapılanlar genel olarak sanat üretimi ve yaratıcı insanı destekleme yönünde değil, festival, konser, sinema festivali, el ürünleri pazarı gibi kitlesel kültür ve sanat gereksinimlerini karşılayacak popülist programlardır. Tabii Orhan Peker Sanat Galerisi var, Ayazma, Taksiyarhis restore olmuş bunları saymıyorum. Kültür ve sanat günlerine ait birçok bilgi var. Kültürel etkinlikler var ancak ben eğri oturup doğru konuşmak ve 55 yıl sonra eleştirimi yapmak isterim. 70’ten günümüze belediye yönetimleri, bu kentin Ege bölgesindeki karizmatik kültürel değerini kavrayamamıştır. Başkanların ve belediye meclis üyelerinin bu çapta bir profili yok. CHP belediyeleri egemendi. CHP’nin Ege bölgesindeki kentler için bir kültür politikası var mı? Maalesef yok. İzmir, dünyanın en önemli kentlerinden biri. Karşıda Selanik var ve orada 34 müze var. Bienali var. Uluslararası bir sanat ve kültür kenti Selanik ama İzmir’e bakın. Doğru dürüst bir sanat galerisi yok İzmir’de. Bence Ayvalık, çarşı esnafı ve yerli turist gereksinimlerine göre yönetilen bir kent. Mimari dokusu aşırı şekilde ihmal edilmiş ve tüketilmiş şu anda. Saydığımız sanatçıların varlığı çok önemli olduğu halde maalesef bu iki sistem birleşmiyor. Ne yapmak gerek? Ayvalık’ta yaşayan sanatçıları belgeleyen bir web sayfası oluşturulması gerek. Bunu belediyenin bir an önce yapması lazım. Kırlangıç Fabrikası, bunun popülist kültüre kapalı, ciddi sanat üretimine açık uzmanlar tarafından yönetilen bir merkez olması ve bu merkeze bir zeytinyağı markasının adının verilmemesi. Bu akıl alır bir şey değil. Olacak iş değil. Dümdüz edilmiş orada bekliyor. Yeni belediye başkanının böyle bir vizyonu var mı acaba? Şehre girer girmez görülen ve bu kadar söz verilen yer o şekilde duruyor. Türkiye’nin en büyük 5-6 zengini de Ayvalık’ta. Onlar da geçerken görüyorlar burasını. Herkes cebinden 10’ar milyonu koysa, 6 ayda gökdelen çıkıyor. Orada da 1 sene içinde koskoca kültür merkezi yapılabilir. Gidin bakalım Yunan Adalarına kaç tane sanat merkez ve müze var” dedi. Beral Madra, “El sanatları desteklenmeli ancak çağdaş sanatla karıştırılmamalı. Ayrı şekilde ele alınması gerekiyor. Uluslararası sergi ve konferanslar yapılmalı. Bu işler için Ayvalık’ta 20 yıl geriye doğru ve şimdiden sonra yapılan büyük inşaat yatırımlarından bir bağış alınarak bütçe oluşturulması” önerisinde bulundu.
