Nilgün KAYA
Her yıl , su kuşlarının mevsimsel göç hareketlerinin en az olduğu Ocak-Şubat aylarında gerçekleştirilen Kış Ortası Su Kuşu Sayımı (KOSKS) Körfez Bölgesinde, 1 ve 2 Şubat tarihlerinde yapıldı. Dünyada 170 ülke tarafından kutlanan 2 Şubat Dünya Sulak Alanlar gününe denk getirilen izleme çalışmasında, ‘İnşaat turizm ve avcı baskısının arttığı, su kuşlarının tür ve popülasyon olarak azaldığı’ tespit edildi.
Ayvalık ve Körfez Bölgesi’nde 2021 yılı KOSKS çalışması tamamlandı. Kuş gözlemcisi, yaban hayatı araştırmacısı ve Ayvalık Kuş Gözlem Topluluğu sorumlusu Kadri Kaya tarafından yapılan izleme çalışmasına Burhaniye Milli Parklar Doğa Koruma Mühendisliği araç desteğinde bulundu.
TÜM SULAK ALANLAR VE KIYI ŞERİDİ TARANDI
İki gün süren KOSKS çalışması 1 Şubat Pazartesi günü Altınova ile başladı. Küçükköy ve Ayvalık’ın ardından ikinci gün Gömeç, Burhaniye, Edremit ve Havran ilçelerinde çalışma yapıldı. 2021 yılı KOSKS çalışmasında Ayvalık, Altınova, Küçükköy, Gömeç, Burhaniye, Havran ve Edremit’in tüm sulak alanları ve kıyı şeridindeki su kuşlarının sayımı yapılmış oldu.
“AYVALIK’TA 15 YILDIR İZLEME ÇALIŞMASI YAPIYORUZ; 265 FARKLI TÜR KUŞ GÖRDÜK”
Kış ortası su kuşu sayımının, su kuşu popülasyonlarının ve sulak alan ekosistemlerindeki değişimlerin uzun dönemde izlenebilmesi için kullanılan temel yöntemlerden biri olduğunu belirten ve çalışma ile ilgili bilgi veren Kadri Kaya, “Bir kuş gözlemcisiyim. Şu anda Ayvalık’ın iki mahalli öneme sahip sulak alanından birindeyiz. Burada kış ortası su kuşu sayımı yapıyoruz. Kuşların kışın soğuklar yüzünden çok az hareket ettiği ve beslenebilecekleri sulak alanlara çekildiği bir dönemde böyle bir izleme çalışması yapıyoruz. Ayvalık’ta biz bunu 15 senedir yapıyoruz. İlginç sonuçlar var. Sulak alanlarımız tahrip ediliyor mesela. Yakınlarına ya da içine villalar ya da benzeri yapılaşmalarla karşılaşıyoruz. Bir sene gidip yüzlerce, binlerce kuş saydığımız sulak alanı bir sonraki yıl yerinde göremeyebiliyoruz. Burada tabii insanların bölgeye bakış açılarını da değiştiriyor.Ayvalık’ta 15 yıldır izleme çalışmaları sonunda şunu diyebiliriz; 265 tür kuş gördük şimdiye kadar. Bu çok iyi bir rakam. Küçük miktarda ve az sayıda sulak alanlara sahip bir yer için çok iyi bir rakam. Şu anda Flamingoları görüyorsunuz. Burası Flamingoları çok yakından izleyebileceğiniz iyi bir yer. Buradaki insanlar bu açıdan şanslılar o yüzden biz de seviniyoruz. Ayvalık’ta bunun dışından ikinci mahalli öneme sahip sulak alanımız Altınova’da Karakoç deresinin olduğu bölge var. Madra Çayı boyunca oldukça çeşitli sayıda kuş görebiliyoruz. Tuzla’da yine Flamingolar, ördekler ve martı benzeri su kuşlarını görebiliyoruz. Badavut’ta yine bir tuz gölümüz var. Etrafındaki çayırlıklar gerçekten çok iyi ve çok zengin bir habitat bizim için. Küçük te olsa çok zengin bir habitat çeşitliliğine sahibiz.” Dedi.
AYVALIK’TA 10 BİN 864, KÖRFEZDE 18 BİN 237 SU KUŞU SAYILDI
“Körfez Bölgesinde su kuşu olmak üzere toplam tür kuş gözlendi. Ayvalık’ta 19 noktada, 35 türde, toplam 10 bin 864 kuş sayımı yapıldı. Bölgede en çok gözlenen kuşlar ise şöyle; 6 bin 680 Gümüş Martı, 530 Karabaş Martı, 259 Suna, 207 yeşilbaş ördek, 157 Sakarmeke, 187 Angıt ve 490 Flamingo. 2 Şubat Dünya Sulak Alan gününde, Burhaniye Milli Parklar Doğa Koruma Mühendisliği personelleri Abdülkadir Kösedağ ve Zülfikar Filiz’in de katılımıyla Körfez Bölgesinde sayıma devam ettim. Gömeç’te, 2 noktada, 17 türde toplam 2 bin 605 kuş sayımı yapıldı. Burhaniye’de 2 noktada 12 türde toplam 14 bin 983 kuş gözlendi. Edremit’te 1 noktada, 9 türde toplam 647 kuş sayımı yapıldı. Havran’da 1 noktada, 2 türde kuş sayımı yapıldı. Körfez bölgesinde en fazla gözlenen türler, Akdeniz martısı, gümüş martı, akçacılbıt, karabaş martı, bahri ve balıkçılar oldu. Bir önceki yıl Ayvalık’ta 14 bin 700 su kuşu sayılmıştı.
“KUŞLAR BULUNDUKLARI BÖLGEDEN UZAKLAŞIYOR, TÜR VE SAYILARI AZALIYOR”
Sayım sonuçları ve bazı analizlerin dünya ölçeğinde Uluslararası Sulak Alanlar Kurumu ve Dünya Kuşları Koruma Kurumu ile paylaşıldığını belirten Kadri Kaya, “ Angıtdan, Kervan çulluğuna, Gümüş Martıdan Karabatağa farklı su kuşları Ayvalık ve Körfezde konaklıyor. Su kuşu sayımlarını her yıl aynı noktalardan yapıyoruz. Önceki senelerden farklı bir durum söz konusu değil; bu kuşların bulundukları bölgeden uzaklaşmaya başladığını, tür ve sayılarının azaldığını gözlüyoruz. İnsan, inşaat ve avcı baskısının da söz konusu bölgede arttığını gördük. Burhaniye DKMP ile yaptığım çalışma sonucu Ayvalık ta 2 bölgenin sulak alan ilan edilmesini sağladık. Su kuşu sayım çalışmaları sırasında ise bölgedeki sulak alanların çöp ve hafriyat dökerek doldurulmak suretiyle yok edildiğini tespit ettik. Sayım yapılan tüm ülkelerden toplanan verilerin birleştirilmesi sonucunda ise su kuşlarının biyo-coğrafik popülasyonları ve sulak alanlar hakkında çok önemli bilgiler edinilmektedir. Elde edilen tüm bu veriler, aynı zamanda türlerin kırmızı liste statü değerlendirmeleri yapılmaktadır.” dedi.
