Nilgün KAYA
Balıkesir Üniversitesi Burhaniye Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu Turizm İşletmeciliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Sabriye Çelik Uğuz, Edremit Körfezi turizmini ekonomik açıdan değerlendirdi. Doğal güzelliklerinden kültürel değerlerine, her dönemin destinasyonu olabilecek potansiyeline rağmen bütün bir yıla yayılabilen, sürdürülebilir turizm yaklaşımını henüz gerçekleştirememiş olan Körfez Bölgesinde, yabancı turist sayısının çok düşük olduğunu ifade eden Uğuz, Tanıtım, koruma ve alternatiflerin arttırılması gerektiği mesajını verdi.
Değişen ve gelişen turizm sektörüne, deniz-kum-güneş üçlüsünün yanı sıra botanik, eko-agro, ekowelness, arkeoloji, sanat, gastronomi gibi alternatif turizm türleri de sunan Balıkesir iline ait Edremit Körfezi’ndeki 5 ilçenin (Ayvalık, Burhaniye, Edremit, Gömeç ve Havran) turizmini ekonomik açıdan ele alan Doç. Dr. Sabriye Çelik Uğuz, yaklaşan yaz sezonu öncesi yapılabilecek çalışmalara da dikkat çekti.
“YERLİ TURİST SAYISI 527.540, YABANCI TURİST SAYISI 30.062 ”
Ege Dünya Gazetesinde, 21 Şubat tarihinde yayınlanan yazısında da konuyu irdeleyen Uğuz, “Kültür ve Turizm Bakanlığı, Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nden elde edilen veriler doğrultusunda Edremit Körfezi’nin mevcut turizm yapısı arz ve talep boyutu ile incelendiğinde ortaya çıkan sonuçlar şöyledir:
Körfezde arz boyutuyla turizm; 2020 yılı Turizm İşletme (Bakanlık) Belgeli Konaklama Tesisleri, Edremit Körfezi’nde toplam 49 adet olup, bu tesislerin 23’ü Ayvalık ilçesinde, 19’u Edremit ilçesinde, 6’sı Burhaniye ilçesinde, 1 adedi Gömeç ilçesinde bulunmaktadır. Mahalli İdarelerce Belgelendirilen Konaklama Tesisleri ise, Edremit Körfezi’nde toplam 405 adet olup, Ayvalık’ta 280, Burhaniye’de 68 ve Edremit’te 57 adet turistik tesis mevcuttur. Gömeç’te belediye belgeli ve Havran’da işletme ve belediye belgeli tesis bulunmamaktadır. Buradan hareketle, körfezde işletme ve belediye belgeli konaklama tesislerinin çoğunlukla Ayvalık, Burhaniye ve Edremit ilçelerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Aynı zamanda Balıkesir ili genelinde toplam 627 turistik tesis olup, yüzde 72,4 oranı ile körfez ilk sırada yer almaktadır.
Körfezde talep boyutuyla turizm yapısını değerlendirdiğimizde, yerli turistlerin çoğunlukta olduğu ve yabancı turistlerin oranının ise çok düşük olduğu ortaya çıkmaktadır. 2020 yılı işletme ve belediye belgeli konaklama tesislerindeki yerli turist sayısı 527.540 ve yabancı turist sayısı 30.062 olmak üzere toplam turist sayısı 557.602 ve geceleme sayısı 1.316.193’tür. Balıkesir il genelinde ise toplam turist sayısı 918.965 ve geceleme sayısı 1.977.944 olarak gerçekleşmiş olup, Edremit Körfezi ilçeleri yüzde 60,68 turist sayısı ve yüzde 66,54 geceleme sayısındaki oranları ile birinci sırada yer almaktadır. Doğal ve kültürel çekicilikleri ile Edremit Körfezi, sahip olduğu konaklama tesisi ve gelen turist sayısıyla Balıkesir ilinin en yoğun ve en popüler turistik bölgesidir. Ancak körfezde konaklayan turistlerin ortalama kalış süresi 2,36 gün olarak gerçekleşmekte ve bu durum, körfezin bir geçiş bölgesi olduğunu göstermektedir. Görüldüğü üzere, bölgenin turist ve geceleme sayıları ile kalış sürelerinin de artırılması gerektiği ortadadır. TÜİK, Turizm ve Hane halkı Yurt İçi Turizm verilerine göre, 2020 yılı için yabancı turistlerin kişi başına ortalama harcaması 762 dolar iken yerli turistlerin, yurt içinde yaptıkları ortalama harcama ise 753 TL’dir. Bu seyahat harcamalarını dikkate alarak Körfez turizminden 22.907.244 $ ve 397.237.620 TL gelir elde edilmektedir.” dedi.
“KÜLTÜREL MİRAS, MİLLİ VE TABİAT PARKLARI, PLAJLAR, KAPLICALAR, OKSİJEN…KÖRFEZ BÖLGESİ ÇOK ZENGİN”
Edremit Körfezi’nin çok özel bir bölge olduğuna işaret eden Doç. Dr. Sabriye Çelik Uğuz, “Edremit Körfezi, Biga Yarımadasında yer alan Kaz Dağları, Midilli Adası ve Madra Dağları arasında yer almaktadır. Kuzeyde Kaz Dağları, güneyde Midilli Adasının bir bölümü, Cunda Adası ve Dikili Körfezi, batıda Midilli Adası ve doğuda da Edremit-Burhaniye kıyı ovası ile çevrelenmiş olup, büyük bir bölümü Balıkesir il sınırları içerisinde olan bir bölgedir. Balıkesir ve Çanakkale ilçelerinin Kuzey Ege Bölgesinde yer alan Edremit Körfezi, doğal yapısı, tarihi mirası ve kültürel zenginliği ile turizm sektöründe ön plana çıkan bölgelerdendir. Edremit Körfezi, kıyı turizmi bakımından temiz ve donanımlı plajlara, yeraltı su kaynakları ile kaplıcalara, Kaz Dağları’ndan gelen zengin içerikli oksijene, milli park, tabiat parkı ve diğer koruma alanlarına sahiptir.
Balıkesir iline ait Edremit Körfezi’ndeki 5 ilçenin (Ayvalık, Burhaniye, Edremit, Gömeç ve Havran) eşsiz doğal mirasının yanı sıra zengin kültürel mirası, Antik çağlardan başlayarak Arkaik, Klasik, Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu, Anadolu Beylikleri ve Osmanlı İmparatorluğu’na ev sahipliği yapmasından kaynaklanmaktadır. Somut ve somut olmayan kültürel miras değerleri, etnografik yapısı içerisinde bulunan Türkmen, Yörük, Manav, Mübadil ve Muhacir kültürüne ait geleneksel yaşam, folklorik özellikler, el sanatları, Rum, Türk ve Osmanlı mimari yapısı, yerel mutfak kültürü gibi sosyo-kültürel değerler kültürel hazinelerdir. Kuva-yi Milli ruhu ve İstiklâl Savaşı’nın önemli kahramanlarından biri olan Seyit Onbaşı (Koca Seyit) kimliği, tarih yolculuğunda ön plana çıkan çok önemli kültürel değerlerdendir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı denetiminde Aya Nikola Anıt Müzesi, Küçükköy Belediyesi Kent Müzesi, Ayışığı Manastırı Müzesi, Ayvalık Ayazması, Kuva-yi Milliye Kültür Müzesi, A. Sıdıka Erke Etnografya Müzesi, Havran Kent Müzesi ve Kazdağı Müzesi olmak üzere 8 özel müze önemli kültür noktalarıdır. Aynı zamanda Türkiye’nin ilk özel etnografya müzesi ve ilk kez bir köyde kurulan sanat galerisi ile Tahtakuşlar Etnografya Müzesi, Evren ERTÜR Zeytinyağı Müzesi, Havran Koca Seyit Anıtı ve Müzesi, Sevim ve Necdet Kent Kitaplığı ve Bizimköy Etnografya Müzesi olmak üzere 5 özel müze ile bölge, kültür turizmi faaliyetlerini yürütmektedir. Kültürel, sanatsal, sportif ve gastronomik özelliğe sahip 24 tane festival ve şenlik, Burhaniye ilçe sınırlarındaki Balıkesir Çiftçi Eğitim ve Tıbbi Aromatik Bitkiler MERKEZİ (BAÇEM), AdalıDefne (Doğal Kozmetik) İşletmesine ait 2 adet tıbbi ve aromatik bitkiler bahçesi, körfezin sosyal ve kültürel yaşamına olduğu kadar turizm faaliyetlerine de katkı sağlamaktadır.
Çok yıllık, çok renkli, küçük, yumrulu bir bitkidir. Anadolu da pek çok türü bulunmaktadır.
Turist sayıları ve özellikle yabancı turist sayıları, dolayısıyla turizm gelirleri arttırılması için bölgenin turistik çekiciliklerine yönelik tanıtım yapılması ve sürdürülebilir bir turizm anlayışı çerçevesinde alternatif turizm türlerinin çoğaltılması gerekmektedir. Körfez bugüne kadar çoğunlukla kıyı ve deniz turizmi faaliyetlerini yürütürken, doğal, tarihi ve kültürel-sanatsal kaynak değerleri ile ciddi bir turizm potansiyelini de bünyesinde barındırmakta ve botanik, eko-agro turizm, ekowelness, arkeoloji, sanat, gastronomi gibi turizm türlerine imkan sunmaktadır. Sonuç olarak; bölgede mevcut turizm arzının etkin kullanılması gerek bölgede istihdam fırsatlarını gerekse bölgesel gelirin artmasını sağlayacaktır. Turizm ile ilişkili diğer sektörler de bundan faydalanarak doğrudan ve dolaylı çarpan etkileri sayesinde hem istihdamını hem de gelirini artıracaktır. Aynı zamanda turizm türlerinin ve turizm faaliyetlerinin gelişmesi körfezin turizmde marka değerini olumlu etkileyerek gelecek yıllardaki turizm talebindeki artış ile turizm yatırımları da canlanacaktır.” dedi.
