Nilgün KAYA
Ayvalık’ın Tavuk Adasında devam eden inşaatın durdurulması için süreci başlatan Ayvalık Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Girişimi destekçileri, 28 Nisan’da Ayvalık Belediyesine verdikleri dilekçenin ardından dün Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Başkanlığına bir dilekçe gönderdi.
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na gönderilen dilekçe şöyle; ‘Talep Konusu : Balıkesir, Ayvalık Adaları Tabiat Parkı sınırlarında olan ve “Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı” olarak tescil edilen Tavuk Adası’nda yürürlükteki 2004 yılı onay tarihli Uzun Devreli Gelişme Planı kararlarına aykırı olarak devam eden kaçak proje inşaatına dair Balıkesir İl Müdürlüğünde görevli yetkililere ilişkin şikâyetimiz ve inşaatın gecikmeksizin ivedilikle durdurulmasına ilişkin talebimizi içerir dilekçedir.
Sorular :Basında çıkan haberlere göre Balıkesir İli Ayvalık İlçesi Ayvalık Adaları Tabiat Parkı alanı içinde kalan ve “Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı” olarak tescil edilen Tavuk Adası’nda inşaat çalışmaları başlamıştır (https://www.diken.com.tr/ayvalikta-bir-tuhaf-insaat-kulturel-miras-yok-olma-tehdidiyle-karsi-karsiya/). Adanın kıyı şeridine inşaat malzemeleri bırakılmıştır (EK-1). Bir başka görüntüde ise adaya deniz dolgusu yapıldığı da görülmektedir (EK-2). Tavuk Adası’nın 3 dönümü Kültür ve Turizm Bakanlığı’na, geri kalan 14 dönümü ise iş insanı Dikran Masis’in sahibi olduğu Eskidji Müzecilik ve Sanatsal Faaliyetler Tic. Ltd. Şti. isimli şirkete aittir. Geçtiğimiz günlerde şirket Bakanlığa ait, harabe halde bulunan Ay Yoannu tou Prodromou (Aya Yani) Manastır’ının üzerinde bulunduğu üç dönümü 49 yıllığına kiralamıştır. İnşaata ilişkin ise şirket yetkilileri iskeleyi de içine alan bir konsept proje yapıldığını aktarmaktadır. Ancak ne yazık ki devam eden inşaata dair hiçbir tabela olmadığı gibi araştırmalarımız neticesinde de bilgiye ulaşılamamıştır. Bununla beraber EK-1’de yer alan haberde projeye ilişkin bir imaj örneği de basına yansımıştır. İmaja göre adanın doğal topoğrafyası, kıyı çizgisi, ekolojik dengesini ve denizsel varlığı tamamen değiştirilmek istenmektedir.
Bu nedenle tarafımızca Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında Balıkesir İl Müdürlüğünden 29.04.2022 tarihli 3306959 evrak kayıt nolu başvuru ile ilgili projeye dair Bakanlık’a yapılmış bir ÇED başvurusu yapılıp yapılmadığı, yapıldıysa başvurunun durumu sorulmuş ve Tavuk Adası üzerinde devam eden inşaata ait proje tanıtım dosyasının onaylı bir örneğinin tam ve eksiksiz şekilde tarafımıza gönderilmesini talep edilmiştir. Ancak 29.04.2022 tarihinde İl Müdürlüğünde çalışan memurlar tarafından projeye dair hiçbir ÇED başvurusunun olmadığı, bölgenin özel mülk olduğu bu nedenle dosyanın verilemeyeceği tarafımıza söylenmiş ancak yazılı yanıt vermekten kaçınılmıştır.
Öncelikle ada özel mülk değildir ve üzerinde ÇED Yönetmeliği EK-5 “Duyarlı Yöreler “listesi kapsamında korunan kamu mülkiyetinde bir kültür varlığı vardır. Öte yandan ada Ayvalık Adaları Tabiat Parkı sınırları içerisindedir. Ancak devam eden inşaat 2004 yılı onay tarihli Uzun Devreli Gelişme Planı kararlarına da aykırıdır. Karar hükümlerine göre:
“ 4.1.12 KARA BAĞLANTISI BULUNMAYAN ADALARDA
A.HERHANGİ BİR AMAÇ İÇİN DOĞAL TOPOGRAFYAYI, DOĞAL KIYI ÇİZGİSİNİ DEĞİŞTİRECEK HİÇ BİR FAALİYETE İZİN VERİLEMEZ.
B.DENİZ DİBİNİ DEĞİŞTİRECEK HİÇBİR FAALİYET YAPILAMAZ.
C.AĞAÇ DOKUSU VE DOĞAL BİTKİ ÖRTÜSÜ HİÇBİR AMAÇ İÇİN TAHRİP EDİLEMEZ.” Ancak devam eden inşaat bu plan kararlarına tamamen aykırıdır. Adanın doğal topoğrafyası değiştirilmekte, kıyı çizgisi ile oynanmakta, denize dolgu yapılmakta, ağaç dokusu ve doğal bitki örtüsü tahrip edilmektedir.
Adaya bir turizm işletmesi yapılacağı şirket tarafından açıklanmıştır. Ancak e-ÇED sisteminde hiçbir ÇED başvurusuna ulaşamamaktayız. ÇED yapılmaksızın, bu hususta karar dahi alınmaksızın, şantiye tabelası koymadan denize dolgu yapılmaktadır. Kısacası Tavuk Adasına KAÇAK ŞEKİLDE, PLAN KARARLARINA AYKIRI, ÇED SÜRECİ İŞLETİLMEYEN BİR PROJENİN İNŞAAT YAPILMAKTADIR.
Tüm bu nedenlerle, öncelikle bu inşaatın gecikmeksizin ve ivedilikle durdurulmasını ve devamında gerekli ÇED sürecinin başlatılmasını istiyoruz. İl Müdürlüğünce hukuka aykırı gerekçelerle verilmeyen proje tanıtım dosyasının tarafımıza verilmesini, ÇED süreci hakkında tarafımıza bilgi verilmesini talep ediyoruz. Saygılarımızla’
Ayvalık Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Girişiminin Ayvalık Belediyesi’ne 28 Nisan tarihinde verdiği dilekçe ise şöyle;’Dilekçe Konusu :Balıkesir İli Ayvalık İlçesi Ayvalık Tabiat Parkı Mithatpaşa Mahallesi Tavuk Adası mevkiinde devam eden inşaata dair 4982 Sayılı Bilgi Edinme Kanunu gereğince bilgi edinme talebidir.
Sorular :Basında çıkan haberlere göre Balıkesir İli Ayvalık İlçesi Ayvalık Tabiat Parkı alanı içinde kalan, mutlak koruma bölgesinde bulunan ve “Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı” olarak tescil edilen Tavuk Adası’nda inşaat çalışmaları başlamıştır (EK-1). Bu görüntülerden aynı zamanda deniz dolgusu yapıldığı da görülmektedir (EK-2). Tavuk Adası’nın 3 dönümü Kültür ve Turizm Bakanlığı’na, geri kalan 14 dönümü ise iş insanı Dikran Masis’in sahibi olduğu Eskidji Müzecilik ve Sanatsal Faaliyetler Tic. Ltd. Şti. isimli şirkete aittir. Geçtiğimiz günlerde şirket Bakanlığa ait, harabe halde bulunan Aya Yani Manastırı’nın (Ay Yoannu tou Prodromou Manastır) üzerinde bulunduğu üç dönümü 49 yıllığına kiralamıştır. İnşaata ilişkin ise şirket yetkilileri iskeleyi de içine alan bir konsept proje yapıldığını aktarmaktadır. Ancak ne yazık ki devam eden inşaata ve ruhsat bilgisine dair hiçbir tabela olmadığı gibi araştırmalarımız neticesinde de bu konuda bilgiye ulaşılamamıştır. Bununla beraber EK-3’de yer alan haberde ve EK-4’te projeye ilişkin bir imaj örneği de basına yansımıştır. İmaja göre adanın topoğrafyası ve kıyı çizgisi ile birlikte, ekolojik dengesi ve denizsel varlığının tamamen değiştirileceği anlaşılmaktadır. 19 Nisan 2022 tarihli gazete haberlerine göre Ayvalık Belediye Başkanı projeye ruhsat verildiğini de açıklamıştır. Bu nedenle Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamında şu soruları sorma gerekliliği hâsıl olmuştur:
İlgili projeye dair Belediye tarafından hangi izinler verilmiştir? Mithatpaşa Mahallesi 1137 ada 2 parselde kayıtlı manastır ve çevresinde yer alan 1137 ada 1 parselde kayıtlı taşınmaz ile alakalı tüm izinlerin, iki parsel için de ayrı ayrı verilen izinlerin onaylı birer örneğinin tarafıma verilmesini talep ederim.
Projeye dair 11 Nisan 2022 tarihli bir açıklamada STK’ların görüşlerinin alınacağı açıklanmıştır. Hangi STK’lar ile görüşme yapılmıştır? Görüşüne başvurulan STK’lar kim tarafından hangi kriterler göz önünde bulundurularak seçilmiştir? STK’lar bu konuda ne şekilde görüş vermiştir?
Sosyal medya ve basında yer alan ve Tavuk Adası’nda uygulanacağı iddia edilen ilgili proje imajı (EK-3) belediyenizce ruhsat verilen proje görseli midir?
Belediye ve koruma kurulu onaylı Aya Yani Manastırı ve Taş Rıhtım’a ilişkin restorasyon ve restitüsyon projesi ile mevzi imar planlarından onaylı bir örneğim tarafıma gönderilmesini talep ederim.
Adadaki 1 numaralı parselin tarla vasfına sahip olduğu görülmektedir. İl Tarım ve Orman Müdürlüğünün bölgenin tarımsal vasıf dışında kullanılması konusunda uygun görüşü ve izni alınmış mıdır? Söz konusu izinden onaylı bir örneğin tarafıma gönderilmesini talep ederim.
Proje uygulamasına başlanan Tavuk Adası’nın Ayvalık Adaları Tabiat Parkı sınırları içerisinde yer alması sebebiyle Doğa Koruma ve Milli Parklar Şefliği veya Genel Müdürlüğünden gerekli görüş alınmış mıdır? Söz konusu görüşlerin onaylı bir örneğinin tarafıma verilmesini talep ederim.İlgili projenin ÇED proje tanıtım dosyasının onaylı bir örneğinin tarafıma verilmesini talep ederim.
Yukarıda soruların sorular tamamının eksiksiz olarak cevaplandırılmasını ve istenilen belgelerin tamamının eksiksiz olarak, gerekirse bu aktarım için CD’ye kayıt yapılarak istediğimiz bilgi ve belgelerin tarafıma CD şeklinde verilmesini 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve 27/4/2004 tarih ve 25445 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik gereği saygı ile talep ederim.’
Ayvalık Belediyesi’nin söz konusu dilekçeye henüz yanıt vermediği öğrenildi.
