Nilgün KAYA
Ayvalık Adaları Tabiat Parkı içinde ve doğal sit nitelikli doğal koruma alanı statüsünde bulunan Tavuk Adası’nda Nisan ayında başlatılan inşaatla ‘Adanın ranta açıldığını’ söyleyen Ayvalık Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Girişimi, projenin iptali için hem dava açtı hem de Change.org’da imza kampanyası başlattı.
Cunda Adası’nın güneyinde ve adaya 700 metre uzaklıkta, Hakkı Bey yarımadasının kuzeyinde bulunan, Ayvalık’a ise birkaç km mesafede, Körfezin girişinde yer alan Tavuk Adasına, “Ayvalık Belediyesi tarafından verilen ruhsatla 155 odalı bir tesis yapılacağını” ve projenin “Tarihi mirasa beton dökmek” anlamına geldiğini ifade eden Ayvalık Koruma Girişimi, inşaat çalışmalarına verilen ruhsat için iptal davası açtı.
Ayvalık Koruma Girişimi’nden yapılan açıklamada; “Ayvalık Tavuk Adası’nda; Ayvalık Adaları Tabiat Parkı Uzun devreli gelişme planı karar hükümlerine, Kültür ve Tabiat Varlıkları Milli Parklar Kanunu’na, İmar Kanunu’na, Kıyı Kanunu’na ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin taraf olduğu doğayı ve kültürel mirasımızı koruyan uluslararası pek çok sözleşmeye aykırı olarak sürmekte olan inşaata ilişkin yürütmeyi durdurma kararı talepli ruhsat iptal davasını 10 Haziran 2022 tarihi itibariyle açmış bulunmaktayız.” denildi.
“RUHSATI VERİLMEDEN İNŞAATA BAŞLANDI”
Koruma Girişimi, Ayvalık Belediyesi’nin şirketin izinsiz çalışmasına ceza vermek yerine inşaatın başlamasından 8 gün sonra yapı ruhsatı izni verdiğinin ortaya çıktığına dikkat çekerek, Üç dönümü Kültür Bakanlığı geri kalan 14 dönümü iş insanı Dikran Masis’in sahibi olduğu Eskidji isimli şirkete ait arazide, bakanlığa ait üç dönümün 49 yıllığına kiralanmasının ardından şirketin konsept proje için 10 Nisan tarihinde inşaata başladığını belirtti. Adada iki adet ağır iş makinesinin çalıştığı ve adanın önceki yıllara ait görüntüleri ve uydu çekimleri karşılaştırıldığında denize dolgu yapıldığının belirlendiği vurgulandı. Öte yandan şirket, inşaatın şantiye tabelasını geçen günlerde 400 yıllık manastırın üstüne astı.
“AYVALIK TAVUK ADASI ŞANTİYE DEĞİL, DOĞAL VE KÜLTÜREL MİRASTIR”
Tavuk Adası’ndaki inşaatın doğal ve kültürel mirası yok ettiğini ifade eden Koruma Girişimi Change. Org’da inşaatın durdurulması talebiyle bir imza kampanyası da başlattı. Ayvalık Belediyesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Milli Parklar Genel Müdürlüğü muhatap alınan kampanya açıklamasında, “Üzerinde 400 yıllık Aya Yani manastırı kalıntıları bulunan adada çok hızla ilerleyen saldırgan bir inşaat sürdürülmekte. 155 odalı bir yapı için rekonstrüksüyon- ihya-yeniden inşa-yeni yapma projesi ve taş rıhtım rekonstrüksüyon -yeniden inşa projesi ile adanın topografyası, kıyı çizgisi, deniz dibi talan ediliyor. Adada beton bloklarla deniz dolduruluyor. Sualtı faunası ve Tabiat Parkı’nın tüm ekosistemi büyük tehdit altında. Adanın sualtı arkeolojik envanteri tehdit altında. Ayvalık 2017 yılından itibaren UNESCO Dünya Mirası geçici listesine girme başarısına sahip, evrensel önemde doğal ve kültürel değerleri olan olağanüstü özellikte bir coğrafya. Tavuk Adası geçici liste UNESCO Dünya Miras alanı sınır çeperinde yer almakta. Kültürel mirası koruma uzmanlarının görüşüne göre; devam eden inşaat nedeniyle Ayvalık’ın doğal ve kültürel peyzajını koruma iradesi gösterilmediği için Ayvalık her an UNESCO Dünya Mirası geçici listesinden çıkarılabilir. Ayvalık Belediyesi inşaat ruhsatı veriyor ve denetleme yükümlülüğü olduğu hale bu talana sessiz kalıyor. Projeyi onaylayan Balıkesir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu verdiğimiz dilekçelere rağmen konuya sessiz kalıyor. Tabiat Parkında bulunan, Cunda Adası’nın tam karşısında yer alan, sadece 18 dönümlük adanın üzerinde tescilli 1. grup kültür varlığı ‘Aya Yani Manastırı’ kalıntılarının büyük çoğunluğunun olduğu parsel, Maliye Hazinesi mülkiyetinde ve Kültür Bakanlığı’na tahsisli. Yani Kamuya, bizlere ait. Kültür Bakanlığı ise Eskidji LTD’ye kiraya vermiş. Adadaki bir diğer parsel aynı yapıya ait özel mülkiyet kapsamında. Ayvalık Belediyesi’ni, Tabiat Parkı’nın bağlı olduğu idari yapı Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nü, Kültür ve ve Turizm Bakanlığı’nı, Tarım ve Orman Bakanlığı’nı ve ilgili tüm bakanlıkları derhal bu talana dur demeye çağıyoruz. Ayvalık Tavuk Adası’nda Milli Parklar Kanunu’na, Ayvalık Adaları Tabiat Parkı uzun devreli gelişme planı karar hükümlerine, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na, İmar Kanunu’na, Kıyı Kanunu’na ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin taraf olduğu doğal ve kültürel mirasımızı koruyan uluslararası pek çok sözleşmeye aykırı olarak sürmekte olan inşaata hep birlikte dur diyelim. Bugün Tavuk Adası yarın Ayvalık Adaları Tabiat Parkı’nın birbirinden değerli diğer adaları. Ayvalık’ta rant için yapılan doğa ve kültür katliamına izin vermeyeceğiz.” denildi.
1677’DEN 1923’E KADAR KULLANILAN MANASTIR 1948’TE DİNAMİTLE PATLATILDI
Tavuk Adası’nda tarihi‘ Agios Ioannis Prodromos’ manastırı bulunuyor. 1600’lerde inşa edildiği bilinen manastır, kilise, sarnıç, ayazma ve taş rıhtımdan oluşuyor. 1923 yılına kadar, Yunan ve Türk nüfus arasındaki değişimde rahiplerin Yunanistan’a dönüşüne kadar işlevini koruyan Manastır, 1948 yılında bir gece dinamitleninceye kadar boş kalmış. Bundan sonra çobanlara ve geleneksel Cunda Pikniğine hatta Düğün partilerine ev sahipliği yaptı.
