Nilgün KAYA
Grek sikkeleri koleksiyonu ile dünya literatürüne giren Diş Hekimi Özkan Arıkantürk, çalışmalarını sergi ve sunumların yanı sıra kitaplarla da sürdürüyor. Arıkantürk’ün, Ayvalık’taki iki antik kente ait sikkelerin de içinde yer aldığı, Troas, Mysia ve Aiolis bölgelerindeki antik kentlere ait sikke koleksiyonu ‘Sikkeler Işığında Antik Kentler’ isimli kitabı Balıkesir Büyükşehir Belediyesi tarafından yayınlandı.
Koleksiyoner bir arkadaşının teşvikiyle antik sikke dünyasına adım atan ve 25 yıldır Kültür Bakanlığı’na bağlı bir koleksiyoner olarak antik obje ve sikke koleksiyonu yapan Dr. Özkan Arıkantürk, yazı ve figürleri ile nadir sikkelerini, Balıkesir ve Ayvalık’ı da içine alan bir perspektifle yeni bir kitapta topladı.
AYVALIK’IN PORDOSİLENE VE CHALCİS ANTİK KENTLERİNDE BASILAN SİKKELER DE KİTAPTA
Kitapta Ayvalık’ın Pordosilene ve Chalcis antik kentlerinde basılan sikkeler bulunuyor. Cunda Adası girişinde kurulan, Aiolis bölgesinin en dikkat çekici kentlerinden olmasına rağmen yeterince araştırılmayan Pordosilene (Nasos) kenti paralarında Apollon, Yunus ve Panter başı yer alıyor. Badavut sahilinin karşısına düşen Çıplak Ada’da kurulu olduğu sanılan Chalcis antik kentinin bilinen tek sikkesi olan, dünyadaki diğer koleksiyonlarda bile az rastlanan sikke, ön yüzündeki Artemis veya Nymphe başı (Su perisi) arka yüzünde kanatlı bir mızrak başının ikiye ayırdığı X-A harfleri ile dikkat çekiyor.
“BİLİMSEL ARAŞTIRMALARA KAYNAK OLAN TARİHİ SİKKELERE HERKESİ ULAŞABİLMESİNİ AMAÇLADIM”
Yaşadığı yerin yakın çevresindeki Troas, Aiolis ve Mysia antik kentlerine dahil bölgelerin 70 kentine ait sikkeleri, tarih bilinci geliştirmek amacıyla bir kitapta toplayan Dr. Özkan Arıkantürk, “25 yıldan bu yana arkeolojik eser koleksiyonerliği yapmaktayım. Bu koleksiyonerlikteki amacım ülkemizin kültür varlıklarının ülkemizde kalmasını sağlamak, yok olmasını, parçalanmasına engel olmak. Başlangıçta arkeolojik objeler üzerinde yoğunlaştım. Daha sonraki yıllarda antik sikkelere daha çok ağırlık verdim. Antik sikkeler bu sürenin sonunda 3 bin 500 adede ulaştı. Bu topladığım antik sikkelerin üç bölgede yoğunlaşmasına önem verdim. Troas, Mysia ve Aiolis bölgeleri. Balıkesir’in Ayvalık bölgesinde kurulmuş antik kentler var. Bu bölge enteresan bir yapıya sahip M.Ö 5. yüzyıldan başlayıp M.S 3. yüzyıla kadar, aşağı yukarı 700-800 yüzyıl bir süreç içerisinde çok yakınımızda, Ayvalık bölgesinde, Cunda’da Pordesilene, Nesos kentleri ayrıca Badavut sahilinde Çıplak adada Chalcis kenti gibi enteresan kimsenin bilmediği kentler var. bu kentlerin sikkeleri de bu koleksiyonda yer alıyor. Bu sikkelerden bugüne kadar üç ayrı uluslararası katalog yayınlandı. Bütün dünyadaki pek çok bilimsel araştırmacıya kaynak teşkil ediyor fakat bu tür yayınlara ulaşmak ve kullanılması da zordu. Benim bir amacım vardı; bu sikkelere herkesin ulaşabilmesini sağlamak. O zaman hedef olarak kendime bu kentlerin yani aşağı yukarı 70 kentin, 500’ü aşkın sikkesini seçtiğim bir kitapta bir araya getirmeyi ve popüler bir yayın yapmayı hedefledim. Bu çalışma sonucu kapsamlı bir kitap ortaya çıktı 400 sayfayı aşkın. Bu kitabın basılması konusunda da her zaman şükranlarımı sunduğum Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’nin büyük yardımını gördüm.” dedi.
Dr. A. Özkan Arıkantürk, “ Tarih ve arkeolojiye olan ilgim ve sevgim zaman içinde beni arkeolojik eser koleksiyonerliğine yöneltti. Oluşturmak için 1994 yılından bu yana çaba gösterdiğim antik sikke koleksiyonunu, böyle bir yayın aracılığıyla daha geniş kesimlere ulaştırabilmek en büyük idealimdi. 40 yıldır çalıştığım Burhaniye’nin bağlı olduğu Balıkesir ilimiz, antik dönemlerde sikke basan 20 kenti sınırları içerisinde barındırmaktadır. Bu kentler Troas, Mysia ve Aiolis antik bölgelerine aittir. Koleksiyonumun tümünde bu üç bölgede kurulmuş 70 antik kentin muhtelif dönemlerine ait 3500’den fazla sikke yer almaktadır. Bunların 650’si Balıkesir antik kentlerinde basılmıştır. İlimizin kültürel zenginliklerinden bir bölümünü oluşturan bu koleksiyondaki sikkeler ve bunların basıldığı kentler bu kitapta ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bu kitap çalışmasında esas olarak, Sayın Prof. Dr. Oğuz Tekin ve Sayın Doç. Dr. Aliye Erol’un koleksiyonumdaki sikkelerden hazırladıkları Sylloge Nummorum Graecorum Turkey 9 dizisinin Troas, Aiolis ve Mysia ciltlerindeki bilgilerden yararlanılmıştır. Kendilerine teşekkür borçluyum. Uzun ve zorlu bir uğraş swonucu ortaya çıkan bu kitap projesinin gerçekleşmesindeki büyük destekleri için Sayın Mürsel Sabancı ve sayın Prof. Dr. Abdullah Soykan’a, ayrıca tüm katkıları için Sayın Prof. Dr. Gürcan Polat, Sayın Prof. Dr. Ahmet Yaraş, Sayın Murat Yaman ve Taylan Köken’e teşekkürlerimi bildirmek isterim. Bu kitabı, bugüne kadar ki anlayış ve yardımları için sevgili eşim İsmet’e ve çocuklarım Gönül, Kerem ve Leyla’ya adıyorum.” dedi.
Balıkesir Büyükşehir Belediyesi olarak bölgenin sahip olduğu kültürel ayrıcalıkların ve değerlerin farkında olduklarını ifade eden kitabın sunuş yazısında Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, kitap çalışması Balıkesir ve çevresinin var olan arkeolojik potansiyelini somut hale dönüştürüldüğünü belirtti. Sikkelerin kentler için özgürlük belirteci olduğunu belirten Prof. Dr. Gürcan Polat, kitabın önsüzünde, “Kentin bir yerde özgürlük belirteci olan sikkeler üzerinde kullanılan semboller d, kentin o dönemine ait ekonomik ve toplumsal izlerini taşıyorlardı. Bu gizemli özellikleri ile de sikkeler her zaman koleksiyonerlerin merakını ve dikkatini çekmiştir. A. Özkan Arıkantürk, “özellikle yaşadığı bölgenin çevresindeki antik kentler tarafından basılan sikkelere ve bunların arkasında yatan ekonomik ve siyasi izlere ilgi duyan bilinçli bir koleksiyoner olarak ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Bu bilinç yalnızca eserlerin toplanmasında değil, aynı zamanda koleksiyonunda yer alan sikkelerin üç cilt halinde ‘Sylloge Nummorum Graecorum’b serisinde yayımlamış olmasında da görülür. Koleksiyonundaki diğer eserleri de çeşitli lisansüstü tezlere konu olarak vererek bilim dünyasına kazandıran Arıkantürk, ‘Sikkeler Işığında Antik Kentler’ başlıklı bu popüler kitabıyla, koleksiyonunda yer alan, Troas, Mysia ve Aiolis bölgeleri antik kentlerine ait sikkeleri, ilgi duyan herkese ulaştırmayı hedefleyen takdire değer örnek bir çalışma gerçekleştirmiştir.” dedi.
