Nilgün KAYA
Balıkesir Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu, temel kazısında tarihi Ayvalık Akademisinin temelleri çıkan Ayvalık Cumhuriyet Polis Merkezi inşaat projesinin iptaline karar verdi.
Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde, bir ay önce yapılan temel kazısında tarihi Ayvalık Akademisinin temel kalıntılarına rastlanan Cumhuriyet Polis Merkezi Amirliği inşaatı Balıkesir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararıyla iptal edildi.
1803 yılında Rum Okulu olarak yapılan, Mübadeleden sonra 1923 yılında ‘Erkek Mektebi İptidaisi’ adıyla üç sınıflı ve üç derslikli olarak eğitime başlayan, 1924-1925 eğitim- öğretim yılında Birinci Erkek Numune Mektebi olan, Numune Teşkilatı kaldırılınca da 1926-1927 eğitim-öğretim yılında Cumhuriyet İlkokulu adını alan okul, 2021 yılında binasındaki eskime gerekçesiyle kapatılmıştı.
Kentin en eski okullarından olan Cumhuriyet İlkokulu alanında yapımına başlanan Cumhuriyet Polis Merkezi Amirliği binası, tarihi Ayvalık Akademisi temellerinin bulunmasına rağmen uzman gözetimi olmaksızın temel kazısı yapılması , ruhsat başvurusu yapılmaması ve temelde tarihi kalıntılar olmasına rağmen beton dökülmesi nedeniyle tartışma yaratmıştı. ‘Tarihi geçmişin dikkate alınması’ gerektiğini hatırlatan Ayvalık Tabiat Platformu 28 Ağustos ‘ta, TMMOB Balıkesir Mimarlar Odası Başkanı Betül Dikici 1 Eylül ‘de, Ayvalık Ayazma Derneği 3 Eylül tarihinde Ayvalık Kaymakamlığı, Müze Müdürlüğü ile Balıkesir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Müdürlüğüne durumu anlatan ve uzman incelemesi talep eden bir dilekçe verdi. Ayvalık Koruma Girişimi, kalıntıların üzerine beton dökülmesi üzerine sorumlular hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulundu. Ayvalık Tabiat Derneği ve TMMOB Balıkesir Mimarlar Odasının verdiği dilekçe üzerine Balıkesir Müze Müdürlüğü inşaat alanında inceleme yaptı.
Mülkiyeti Maliye hazinesinde bulunan alanda planlanan inşaat ve fiziki müdahale, Balıkesir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 8.9.2023 tarihli kararı ile kurul değerlendirinceye kadar durduruldu. Balıkesir Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu yaptığı değerlendirme sonucu Ayvalık Akademi ‘nin korunmasına, Polis Amirliği Projenin iptaline karar verdi.
Koruma kurulu kararı şöyle;
‘T.C.KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI
BALIKESİR KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU
KARAR
Toplantı Tarihi ve No: 27.09.2023 -293 Toplantı Yeri
Karar Tarihi ve No: 27.09.2023 – 5425 BALIKESİR
Balıkesir İli, Ayvalık İlçesi, Sakarya Mahallesinde, Koruma Amaçlı İmar Planı kapsamında, Kentsel Sit alanında kalan, 3A envanter numarasıyla tescilli yapı bitişiğindeki mülkiyeti Maliye Hazinesine ait, 207 ada 2 parselde kayıtlı taşınmazdaki yapılacak olan inşaatın temel kazısında ortaya çıkan kalıntıların değerlendirilmesi istemine ilişkin: TMMOB Mimarlar Odası Balıkesir Şubesinin 31.08.2023 tarih ve 68159065-08.08 sayılı yazısı, Vatandaşın Balıkesir Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü evrakına kayıtlı 12.09.2023 tarih ve 2250944 sayı ile kayıtlı başvurusu, Ayvalık Belediye Başkanlığı, İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün 04.09.2023 tarih ve 80236 sayılı yazısı ve ekleri. Balıkesir Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünün 08.09.2023 tarih ve 4175605 sayılı yazısı, Balıkesir Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün 12.09.2023 tarih ve 4182744 sayılı yazısı ve ekleri. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün 12,09.2023 tarih ve 4184091 sayılı yazısı ve ekleri ile Balıkesir Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü uzmanlarınca hazırlanan Müdürlük evrakına 27.09.2023 tarih ve 2279714 sayı ile kayıtlı rapor okundu, ekleri ve işlem dosyası incelendi, yapılan görüşmeler sonucunda;Balıkesir İli, Ayvalık İlçesi, Sakarya Mahallesinde. Koruma Amaçlı İmar Planı kapsamında, Kentsel Sit alanında kalan. mülkiyeti Maliye Hazinesine ait. 207 ada 2 parselde kayıtlı taşınmazda yapılan çalışmaların durdurulmasına, başlamış olan inşaatın temel kazısında ortaya çıkan temel izleri ve kesitlerde gözlenen duvar kalıntılarının devamının bulunup bulunmadığı ve bu kalıntıların tarihi eser niteliği taşıyıp taşımadığının tespit edilebilmesi için temel seviyesinde yapılmış olan uygulamanın ilgili Müze Müdürlüğü ve Belediyesi denetiminde kaldırılarak Balıkesir Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 23.06.2021 tarih ve 2862 sayılı kararında 207 ada, 2 parselde kayıtlı taşınmaz kültür varlığının bilimsel yöntemlerle araştırılması ve kazılarının yapılması sonucunda elde edilecek bilgi ve bulgular doğrultusunda değerlendirilebileceğine karar verildiğinden ilgili Müze Müdürlüğü denetiminde kurtarma kazısının yapılmasına. Balıkesir Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 24.08.2022 tarih ve 4276 sayılı kararı ile onaylanan yeni yapılanma projesi uygulamasının devam edilip edilemeyeceğinin yapılacak olan kurtarma kazısı sonucunda ortaya çıkacak verilere göre yeniden değerlendirileceğine karar verildi.’
