Nilgün KAYA
Ayvalık Kültür Varlıkları Koruma Girişiminin, ‘Tavuk Adası Aya Yanni Manastırı Rekonstrüksiyon-Restorasyon Projesi’ kurul kararı iptali için, Kültür ve Turizm Bakanlığı aleyhine açılan iptal davası Balıkesir 2. İdari Mahkemesince reddedildi. Girişim, yargı sürecini üst mahkemelere taşıyarak mücadeleyi sürdüreceklerini açıkladı.
Tavuk Adası’nda üç dönümü Kültür ve Turizm Bakanlığı’na, geri kalan 14 dönümü ise iş insanı Dikran Masis’in sahibi olduğu “Eskidji” isimli şirkete ait arazide 10 Nisan 2023 tarihinde inşaata başlandı. Söz konusu şirket, Bakanlık’a ait üç dönümü 49 yıllığına kiralayıp ‘konsept proje’ için çalışmalara start verdi. Ayvalık Belediyesi ise inşaatın başlamasından 8 gün sonra yapı ruhsat izni verdi.
Ayvalık Tabiat Parkı alanı içindeki Tavuk Adası’nın ranta açıldığını vurgulayarak, 10 Haziran’da Ayvalık Belediyesi’ne Tavuk Adası inşaatı için verilen ruhsatın iptali için dava açan, Aya Yanni Manastırı Rekonstrüksiyon-Restorasyon Projesi’ kurul kararı iptali için de Kültür ve Turizm Bakanlığı aleyhine açılan iptal davası açtığını duyuran Ayvalık Kültür Varlıklarını Koruma Girişimi, Kültür ve Turizm Bakanlığına açılan davanın reddedildiğini açıkladı.
BİLİRKİŞİ HEYETİ ‘KAMU YARARINA AYKIRI ‘ DEMİŞTİ
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın adanın bir bölümünü ‘Eskidji’ isimli şirkete 49 yıllığına kiralama işlemine Ayvalık Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Girişimi açtığı davada bilirkişi keşfi gerçekleştirilmiş, Bilirkişi heyeti, Masis’in projesinin ‘kamu yararına aykırı olduğu’ sonucuna vardı ve ‘olumsuz’ görüş sunmuştu.
Adada 7 Aralık 2022’deki keşfin ardından üç uzman tarafından hazırlanıp mahkemeye sunulan raporda, öne çıkan görüşler şöyle olmuştu:
‘• Keşif yapıldığında adanın kuzeyindeki taş iskelenin yerinde olmadığı, iş makinaları da kullanılarak demir ızgaraların arasında dolgu yapılarak alanın genişletildiği tespit edilmiştir.
• Yapılan incelemelerde uygulama projesi ile kazıda açığa çıkarılan mekânlar arasında farklılıklar tespit edilmiştir. İhtiyaca göre mekân ölçüleri değiştirilmiştir. Kuzey iskelenin bulunduğu alanda manastırın orijinali ile ilgisi olmayacak şekilde telafisi imkânsız dolgu çalışmaları yapılmaktadır.
• Manastır en güncel yeniden inşa önerisinde aslında tarihte hiç var olmadığı tuhaf ve eklektik bir haliyle projelendirilmiştir. Manastırın ne eski inşa malzemeleri artık yerinde mevcuttur ne de mevcut nüfusun hafızasında bütün haliyle yer etmiş sembolik bir yapıdır. Uygulamaya geçilirse yetersiz bir kopyadan öteye gidilmeyecektir.
• Adanın kuzey tarafından dolgu ve adanın genelinde tesviyeler ile adanın tabi hali bozulmuş, telafisi mümkün olmayan fiziki değişiklikler yapılmıştır. Tavuk Adası’nda yapılmakta olan mevcut uygulamaya kıyı, iskele ve deniz alanları da dahil edilmiştir. Mevcut proje bu haliyle kamu yararına değildir.’
“YARGI SÜRECİNİ ÜST MAHKEMEYE TAŞIYACAĞIZ”
Ayvalık Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Girişimi tarafından yapılan açıklamada , “Ayvalık Adaları Tabiat Parkı içinde kalan, Ayvalık Adaları Tabiat Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı karar ve hükümlerine tabi, Mutlak Koruma bölgesi içinde yer alan, Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı olarak tescil edilen yirmi iki adadan biri Tavuk Adası’ndaki hukuka, mevzuata aykırı yapılaşmaya karşı başlattığı yargı süreci yeni bir aşamaya evrilmiştir.
Balıkesir 2. İdare Mahkemesi’nde “Tavuk Adası Aya Yanni Manastırı Rekonstrüksiyon-Restorasyon Projesi” kurul kararı iptali için, Kültür ve Turizm Bakanlığı aleyhine açılan iptal davasında; talebimizin haklılığı, işlemin mevzuata, yasalara, ilke kararlarına ve anayasaya aykırı olduğunu değerlendiren kök ve iki ek bilirkişi heyeti raporunun ardından, 12 Aralık 2023 tarihinde duruşma yapılmıştır. Sözlü savunmalar sonrası davamızı haklı bulan bilirkişi heyeti raporlarına karşın yürütmenin durdururulması kararını red eden mahkeme heyeti bu kez davanın reddine karar vermiştir. Bu aşamada hukuka, bilime, halka rağmen inşaat-turizm şirketlerinin talepleri yerine getirildi.Elbette böyle bir sonuca hazırlıklıyız.Yargı sürecini üst mahkemelere taşıyarak bilimsel ve hukuki olarak haklı mücadelemizi sürdüreceğiz. Ayrıca Tavuk Adası’ndaki İnşaata ilişkin ruhsat iptali için açtığımız davanın henüz devam ettiğini de hatırlatırız. Kentimizi, doğamızı, tarihimizi, kültürümüzü ve yaşam hakkımızı sermayenin saldırılarına karşı savunmaktan vazgeçmiyoruz‼️” denildi.
