Nilgün KAYA
Her yıl , su kuşlarının mevsimsel göç hareketlerinin en az olduğu Ocak ayında gerçekleştirilen Kış Ortası Su Kuşu Sayımı (KOSKS) Körfez Bölgesinde, 23-24 Ocak tarihlerinde yapıldı. İzleme çalışmasında, yaşam ve yaban hayat için önem arz eden sulak alanların kentleşme, turizm ve bilinçsizlikle kurutulmaya devam edildiği tespit edildi.
Ayvalık ve Körfez Bölgesi’nde 2024 yılı KOSKS çalışması tamamlandı. Geçen yıllarda olduğu gibi Kuş gözlemcisi, yaban hayatı araştırmacısı Kadri Kaya tarafından yapılan sayıma Ayvalık DKMP araç desteğinde bulundu.
Gri Balıkcıl – Küçük Ak Balıkcıl – Büyük Ak Balıkcıl
TÜM SULAK ALANLAR VE KIYI ŞERİDİ TARANDI
İki gün süren KOSKS çalışması, 23 Ocak Salı günü Altınova ile başladı. Küçükköy ve Ayvalık’ın ardından ikinci gün Gömeç, Burhaniye, Edremit ve Havran ilçelerinde çalışma yapıldı. 2024 yılı KOSKS çalışmasında Ayvalık, Altınova, Küçükköy, Gömeç, Burhaniye, Havran ve Edremit’in tüm sulak alanları ve kıyı şeridindeki su kuşlarının sayımı yapılmış oldu.
“AYVALIK’TA 18 YILDIR İZLEME ÇALIŞMASI YAPIYORUZ”
Kış ortası su kuşu sayımının, su kuşu popülasyonlarının ve sulak alan ekosistemlerindeki değişimlerin uzun dönemde izlenebilmesi için kullanılan temel yöntemlerden biri olduğunu belirten ve çalışma ile ilgili bilgi veren Kadri Kaya, “Su Kuşlarının kışın çok az hareket ettiği ve beslenebilecekleri sulak alanlara çekildiği bir dönemde bu sayımı yapıyoruz. Ayvalık’ta 18 senedir kış ortası su kuşu sayımı yapıyoruz. İlginç sonuçlar var. Sulak alanlarımız tahrip ediliyor, küçülüyor ve yok ediliyor mesela. Yakınlarında ya da içinde villalar ya da benzeri yapılaşmalarla karşılaşıyoruz. Bir sene yüzlerce, binlerce kuş saydığımız sulak alanı bir sonraki yıl yerinde göremeyebiliyoruz. Ayvalık’ta 18 yıldır izleme çalışmaları sonunda şunu diyebiliriz; 275 tür kuş gördük şimdiye kadar. Bu, küçük miktarda ve az sayıda sulak alana sahip bir yer için çok iyi bir rakam. Buradaki insanlar bu açıdan şanslılar, o yüzden biz de seviniyoruz. Ayvalık’ta iki mahalli öneme sahip sulak alanımız var. Madra Çayı boyunca oldukça çeşitli sayıda kuş görebiliyoruz. Tuzla’da yine Flamingolar, ördekler ve martı benzeri su kuşlarını görebiliyoruz. Badavut’ta yine bir tuz gölümüz var. Etrafındaki çayırlıklar gerçekten çok iyi ve çok zengin bir habitat bizim için. Küçükte olsa çok zengin bir habitat çeşitliliğine sahibiz” dedi.
AYVALIK’TA 11 BİN 700, KÖRFEZDE 4 BİN 244 SU KUŞU SAYILDI
“Ayvalık’ta 19 noktada, 41 türde, toplam 11 bin 700 kuş sayımı yapıldı. Bölgede en çok gözlenen kuşlar ise şöyle; 7 bin 400 Gümüş Martı, 860 Karabaş Martı, 470 yeşilbaş ördek ve 858 Flamingo.
Gömeç ‘te 2 noktada 21 türde toplam 2 bin 100 kuş sayıldı. En çok görülen türler şöyle; karabaş martı 620, gümüş martı 480, kara karınlı kum kuşu 360, Akdeniz martısı 400.
Burhaniye ‘de 2 noktada 14 türde toplam 350 kuş gözlendi. En çok görülen türler; gümüş martı 157, karabatak 55 ve karabaş martı 30
Edremit’te 1 noktada 15 türde toplam 1755 kuş sayıldı. En çok görülen türler şöyle; Karabaş martı 800, gümüş martı 680 ve Akdeniz martısı 140.
Havran’ da 1 noktada 2 türde 39 kuş sayımı yapıldı. En çok gümüş martı ve karabatak görüldü.
2023 yılında Ayvalık’ta 13 bin 422, Körfez bõlgesinde 7 bin 30 su kuşu sayılmıştı.
“KUŞLAR BULUNDUKLARI BÖLGEDEN UZAKLAŞIYOR, TÜR VE SAYILARI AZALIYOR”
Sayım sonuçları ve bazı analizlerin dünya ölçeğinde Uluslararası Sulak Alanlar Kurumu ve Dünya Kuşları Koruma Kurumu ile paylaşıldığını belirten Kadri Kaya, “Flamingo’dan Kervan çulluğuna, Gümüş Martı’dan Karabatak’a farklı su kuşları Ayvalık ve Körfezde konaklıyor. Su kuşu sayımlarını her yıl aynı noktalardan yapıyoruz. Bu kuşların bulundukları bölgeden uzaklaşmaya başladığını, tür sayılarının azaldığını gözlüyoruz. İnsan, inşaat ve avcı baskısı bölgede hızla artıyor. Ayvalık DKMP ile yaptığım çalışma sonucu Ayvalık’ta 2 bölgenin sulak alan ilan edilmesini sağladık. Su kuşu sayım çalışmaları sırasında ise bölgedeki sulak alanların çöp ve hafriyat dökerek doldurulmak suretiyle yok edildiğini tespit ettik. Sayım yapılan tüm ülkelerden toplanan verilerin birleştirilmesi sonucunda ise su kuşlarının biyo-coğrafik popülasyonları ve sulak alanlar hakkında çok önemli bilgiler edinilmektedir. Elde edilen tüm bu verilerle, aynı zamanda türlerin kırmızı liste statü değerlendirmeleri yapılmaktadır.” dedi.
