Nilgün KAYA
Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde bu yıl 19’uncusu düzenlenen ‘Ayvalık Uluslararası Zeytin Hasat ve Turizm Festivali’, hasat yürüyüşü ile başladı. 1-2-3 Kasım tarihlerinde gerçekleştirilecek festivalle; pazar açılışı, paneller, sportif ve sanatsal faaliyetlerle, Ayvalık zeytini ve zeytinyağının tanıtımı yapılacak.
Ayvalık’ın geleneksel hasat festivali, sektör temsilcilerini, üretici ve tüketicileri, 2 milyon 500 bin zeytin ağacı ile Türkiye Zeytin Haritasında dikkat çekici bir yeri olan Ayvalık’ta bir araya getiriyor. Ayvalık Ticaret Odası’nın ilkini 1970 yılında düzenlediği, 35 yıl aradan sonra devam ettiği hasat festivaline Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, Ayvalık Belediyesi, Ayvalık Esnaf ve Sanatkarlar Odası ve Ayvalık Ziraat Odası destek veriyor.
Festival; ilçe protokolü, sivil toplum kuruluş, sektör ve marka temsilcileri, zeytin çiftçi ve emekçileri ile vatandaşların katılımıyla, bando yönetiminde yapılan hasat yürüyüşü ile başladı. Festivale Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Akın, Yunanistan Kuzey Ege Adaları ve Midilli Valisi Konstantinos Moutzouris ile Kuzey Ege Adaları ve Midilli Ticaret Odası Başkanı Evangelos Myrsinias konuk olarak katılırken Ayvalık Kaymakamı Hasan Yaman, Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin, Ayvalık Ticaret Odası başkanı Ali Uçar, ATO yönetimi, Ayvalık esnaf ve sanatkarlar Odası Başkanı Melih Çakırca ve oda yönetimi, Ayvalık Ziraat Odası Başkanı Hasan Baysal ve oda yönetimi, CHP Ayvalık İlçe Başkanı Hüseyin Şalmanlı, EMEP Partisi Balıkesir İl Başkanı Mehmet Cemil Tosunoğlu, kurum amirleri ve sivil toplum kuruluş temsilcileri ile çok sayıda vatandaş hazır bulundu.
HASAT YÜRÜYÜŞÜ YAPILDI
Macaron Camlı Kahveden saat 10.00’da başlayan hasat yürüyüşü Cumhuriyet Meydanı’nda tamamlandı. Saygı duruşu ve İstiklal Marşının okunmasıyla başlayan açılış töreninde konuşan Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Ali Uçar, “Ayvalık Zeytin Hasat ve Turizm Festivali’nin 19. yılında sizlerle bir araya gelmekten büyük mutluluk duyuyoruz. İlki 1970 yılında Ticaret Bakanlığı ve Ayvalık Ticaret Odası iş birliğiyle yapılan, 2006 yılında Ayvalık Ticaret Odası tarafından yeniden canlandırılan festivalimiz, son iki yıldır turizm temasının eklenmesiyle daha da zenginleşmiştir. Bu yıl, “TURİZMİN DEĞERİ, ZEYTİNYAĞININ BAŞKENTİ” mottosuyla etkinliklerimize bugün sizlerle birlikte başlıyoruz.
Festival süresince düzenleyeceğimiz etkinlikler, paneller ve toplantılarla amacımız; markalarımızı, Ayvalık’ın sahip olduğu turizm değerlerini ve potansiyelini ön plana çıkarmak, kentimizin tanıtımını yapmak ve marka değerini artırmaktır. Aynı zamanda, Ayvalık’ın zeytinyağı kültürünü kutlayarak, bu mirası yaşatmayı da hedefliyoruz. Festivalimiz, zeytin üreticilerinden yerel halka, turizmcilerden gastronomi meraklılarına kadar geniş bir katılımcı kitlesine ev sahipliği yapıyor ve Ayvalık’ın zeytin, tarih ve kültürle olan kadim bağını yeniden canlandırıyor. Bu vesileyle yaptığımız toplantı ve panellerle, sektördeki üreticilerimizin, işletmelerimizin, marka sahiplerimizin ve turizm firmalarımızın görüş, öneri ve çözümlerini dile getirme fırsatı buluyoruz.
2006 yılında Türkiye’nin ilk “Ayvalık Zeytinyağı” coğrafi işaretini tescil ettiren Ayvalık Ticaret Odası, bu coğrafi işaretle zeytinyağımızın üstün kalitesini ve benzersiz karakterini güvence altına aldı. Ayrıca, 2012 yılında kurulan ve 2014 yılında akredite olan ATOLAB duyusal analiz laboratuvarı ile kalite standartlarını daha da ileri taşıdık. Bu yıl ise Ayvalık Zeytinyağı’nın coğrafi işaretini Avrupa Birliği nezdinde tanıtmak üzere başvurumuzu yaptık ve tescilin kısa sürede onaylanmasını bekliyoruz.
Ancak, her değerli markada olduğu gibi, Ayvalık Zeytinyağı da taklit, tağşiş ve sahtecilik sorunlarıyla karşı karşıya kalıyor. Taklit ve tağşiş edilmiş zeytinyağları, hem Ayvalık markasına hem de tüm sektöre ciddi zararlar veriyor. Sahte ürünlerin piyasada bulunması, kaliteli üretim yapan çiftçilerimizin emeğini değersizleştirirken, tüketicinin güvenini de sarsıyor. Tarım Bakanlığımız ile iş birliği içinde sahte ürünlerle ilgili hukuki mücadelemizi sürdürmekteyiz. Bu süreçte, sosyal medya ve e-ticaret siteleri üzerinden yapılan satışlara da dikkat edilmesi gerektiğini vurgulamak istiyorum.
Son zamanlarda Tarım Bakanlığımızın paylaştığı listelerde, bizimle alakası olmayan il ve ilçelerde imalatı, dolumu ve sevkiyatı yapılan birçok sahte ürün ile mücadelemiz en üst seviyede hem hukuki, hem de ulusal basının da desteğiyle kamuoyu önünde devam etmektedir. Ticaret Bakanlığımız ile yaptığımız çalışmalar ile bu sahte, taklit ve tağşişli ürünlerin 16 tanesine reklam yasağı getirtmiş, 34 tanesi hakkında Cumhuriyet Savcılığımıza şikayette bulunarak kanuni işlem başlatmıştır. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne müracaat ederek farklı illerdeki Ticaret Sicillerine kayıtlı bu şirketlerin disipline sevk edilmesi konusunda başvuruda bulunduk. Bu konuda ilgili kurumlarca, sosyal medya, e ticaret siteleri ile pazar yerleri, yol kenarları ve market zincirlerinde ciddi denetimlerinin yapılması, gıda güvenliği konusunun gündemde tutularak tüketicimizin de bilinçlendirilmesi için yapılan çalışmaların desteklenmesi gerekmektedir.
Son yıllarda ülkemizde yapılan çalışmalarla zeytin ağacı sayımız 200 milyonun üzerine çıkmıştır. İyi tarım uygulamaları ile desteklenen bu süreçte, zeytin ve zeytinyağı rekoltemiz de ciddi oranda artmıştır. Küresel iklim krizi sebebiyle Avrupa Birliği ülkelerinde yaşanan rekolte sıkıntıları nedeniyle dünya zeytin üretiminde birinci, zeytinyağında ise ikinci sıraya yükseldik. Bu yıl için de Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi’nin 2 Kasım 2024 tarihinde yapacağımız panelde açıklayacağı üzere rekoltemizde önemli bir artış öngörülmektedir.
Bu noktada, Ayvalık Ticaret Odası olarak iki önemli konu üzerinde durmak istiyorum:
İlk olarak İhracat Yasakları, ambalajlı ürünlerin ihracatı ve Sektöre Etkileri konusuna değinmek istiyorum.
Üreticimiz ve ihracatçımız, 2022-2023 sezonunda küresel pazarın yüksek talepleri doğrultusunda yakalamış olduğu fiyat ve talep avantajını zeytinyağı ihracatına üst üste gelen fon ve kısıtlamalar ile değerlendirememiş, 1 milyar dolarlık ihracat hedefini yakalayamamıştır. Ayrıca gelen kısıtlamalar sonucunda da kontratlarını gerçekleştirmekte zorluk çeken ihracatçı firmalarımız prestij kaybına uğramışlardır. Bu süreç, sektörde belirsizliklere ve ticaret hacminde daralmalara yol açmış, dökme ve varilli ihracat yasakları sektörümüzü olumsuz etkilemiştir. Sektörde en fazla butik işletmeye sahip olan Ayvalık Bölgesi ve Ayvalık Ticaret Odası, markalaşmaya ve kurumsallaşmaya en büyük değeri ve önemi vermekte olup, ambalajlı, katma değerli ürün ihracatını da sonuna kadar desteklemektedir. Ayvalık Zeytinyağı Coğrafi İşaretine sahip çıkılmalı, yıllık üretmiş olduğu kusursuz sızma zeytinyağı kapasitesinin büyük bir bölümünü, şık şişe ve ambalajlarda Ayvalık’a özgü markalar ile dünya piyasasına sunulmalıdır. Biz Ayvalık Ticaret Odası olarak kısıtlamalar yerine, Markalı, Ambalajlı ürünlerin ihracatının arttırılması ile ilgili, gümrük birliği ile gelen Avrupa Birliği Kotasının yeniden görüşülmesi, üretim ve tanıtım aşamasındaki faaliyetlerin, coğrafi işaretli zeytinyağı üretimlerinin desteklenmesi, dökme ihracat yapan firmalara ambalajlı ihracat da yapmaları ile ilgili yönlendirmelerin yapılması ve en önemlisi ise sektörde faaliyet gösteren oda/borsa ve ilgili kuruluşların sektör ile ilgili konularda bir araya getirilip görüş ve önerilerinin dinlenmesinin ve değer verilmesinin faydalı ve gerekli olduğunu düşünmekteyiz. Ayrıca;
Zeytinyağı üretiminde kaliteli ve sürdürülebilir bir yapı oluşturmanın bir diğer önemli ayağı ise çiftçilerimize verilen destekleme primleridir. Zeytinyağı sektörünün stratejik önemi, üretim kapasitesi göz önüne alınarak, destekleme primlerinin arttırılması gerekmektedir.
2. olarak da Zeytinyağında Lisanslı Depoculuk Sistemi ve Sektöre etkileri konusuna değinmek istiyorum.
Zeytinyağında Lisanslı Depoculuk Sistemi Artan rekolteye uygun koşullarda depolama sağlamak, zeytinyağının kalitesini korumak adına kritik bir konudur. Ayvalık Ticaret Odası olarak, Edremit Ticaret Odası, Burhaniye Ticaret Odası, Edremit Ticaret Borsası, Balıkesir Ticaret Borsası ve Güney Marmara Kalkınma Ajansı ile birlikte 6 bin tonluk lisanslı depoculuk sistemine yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu konuda daha detaylı bilgi almak isteyenleri, 2 Kasım 2024 tarihinde düzenleyeceğimiz panelimize davet ediyorum.
Değerli misafirler,
Ayvalık Hasat Festivali, aynı zamanda turizm açısından da büyük bir öneme sahiptir. Sadece “deniz, kum, güneş” eksenine odaklanmak yerine, gastronomi turizmi, su altı ve su üstü sporları ve kentin tarihi dokusunu da değerlendirmeliyiz. Ayvalık, zengin mutfak kültürüyle gastronomi turizmi açısından büyük bir potansiyele sahiptir. Zeytinyağlı yemekler, mezeler ve deniz ürünleri, Ayvalık’ın bu alandaki cazibesini artırmaktadır. Ayrıca, 22 adası ve kırmızı mercanlarıyla su altı turizmi için eşsiz bir destinasyon olan Ayvalık, su sporları konusunda da büyük imkanlar sunmaktadır. Rüzgar sörfü, kite sörf ve kürek gibi sporlar için elverişli coğrafyamız, turizm gelirlerimize önemli katkılar sağlayacaktır.
Ayvalık, Osmanlı’dan günümüze ulaşan eşsiz tarihi yapıları, taş evleri, tarihi kent dokusu ve korunmuş kültürel mirası ile dikkat çekmektedir. Cunda Adası ve kent merkezi başta olmak üzere, Ayvalık’ın dört bir yanında tarihi yapılar ve doğal güzellikler yer almakta, Mübadele döneminden kalma taş evler, kiliseler, şapeller ve tarihi sokaklar, ziyaretçilere geçmişle bugünü bir arada yaşama imkanı sunmaktadır. Bu yapılar, turizm faaliyetleri açısından büyük bir potansiyele sahip olup, kültürel mirasın korunması ve tanıtılması amacıyla turistik rotalar yaratılabilmektedir..” dedi.
Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin, “19’unu gerçekleştirdiğimiz geleneksel Ayvalık uluslararası zeytin hasat ve turizm festivalimiz kentimize bolluk bereket getirsin. Yolumuz açık olsun. Her zaman olduğu gibi bu kentte yaşayanların bu kente kaskı koyanların tek hedefi var. Ayvalık markasının dünyaca ünlü kalitesini korumak, çıtayı her geçen gün daha da yukarı çekmek kaliteyi arttırmak.” Dedi.
Hayırlı, bol bereketli bir hasat dileğinde bulunan Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Akın, ” ölmez ağacının gölgesi bereketi, Kazancı sevgisi ve kucaklamasıyla bütün Ayvalıkları ve bütün Balıkesir’i kucaklıyor. Balıkesir’imizde yaklaşık 12 milyon zeytin ağacı var. Balıkesir’imiz için gerçekten büyük bir nimet. Tahşiş ve sahtecilikle hep birlikte mücadele ediyoruz. Taklit gerçeğini yaşatır denir ama bu öyle değil insan sağlığına zararlı. Biz de büyükşehir olarak bununla ilgili katı ve net çalışmalar içindeyiz. Özellikle Ayvalık zeytinyağı, bölgemizin zeytinyağının eşsiz lezzeti, eşsiz mineral değerleri, biz kimsenin hakkını yedirtmeden zeytinyağımızı sömürmelerine ve sahtekarlık yapmalarına izin vermeyeceğiz.” Dedi.
Ayvalık Kaymakamı Hasan Yaman, “ Ayvalık doğası, denizi, tarihi ve mimarisi ile dünyanın en güzel şehirlerinden bir tanesi. Özellikleri ile her yıl milyonlarca turiste misafir etmekteyiz. Tuvaletin konusundaki anlayış bakış açısı ve kalite her geçen gün değişmektedir. Yakın zamana kadar kum deniz güneş olan yönlerimizi artık gastronomi ve kültürel zenginliklerimiz de eklenmiştir. Yine bu festival kapsamında su altı zenginliklerimizi ortaya çıkaracak kırmızı mercanları burgu yapacak bir aktivitenin de olduğunu öğrenmiş bulunmaktayım. Şüphesiz ayvalığın en önemli değerlerinden biri de insanoğlu var olduğu sürece sağlığın bolluğun simgesi olan zeytindir. Ayvalık zeytinyağı iklim ve toprak yapısı nedeniyle kendini has bir aroma’ya sahip dünyanın en kaliteli yağlarından birisi. Taklit ve taahhüte karşı tedbir almak Ayvalık’a borcumuzdur.” Dedi.
Melis Cangüler’in flamenko gösterisinin ardından Şef Orçun Berrakçay İzmir otizm orkestra ve korosu mini konser verdi. Ayvalık Esnaf ve Sanatkarlar Odası desteği ile 7’den 70’e Fotoğrafçılık Yarışması yapıldı. Açılış töreninde; Setur Marinadan meydana doğru denizden yapılan tekne korteji, Cumhuriyet Meydanından Zeytin Zeytinyağı pazarına doğru yapılan AYVELO Bisiklet korteji ile Ayvalık meydandan hasat alanına yapılan traktör korteji ilgi topladı. Ücretsiz Yoga etkinliği, Zumba etkinliğinin yapıldığı ilk gün programı, Ayvalık Ziraat Odası ev sahipliğinde Barbun’un çiftliğinde düzenlenen sembolik hasat etkinliği ile devam etti. İlk hasat zeytinyağının sıkımı, müzik dinletileri ve yemek ikramının yapıldığı sembolik hasat etkinliğinde konuşan Ayvalık Ziraat Odası Başkanı Hasan Baysal, ”
Tuğçe Şensal Arslan ‘ a en iyi çiftçi ödülü Ayvalık Kaymakamı Hasan Yaman tarafından verildi. Zeytin toplama yarışması yapıldı.
festivalin ilk gün programı kapsamında Kırlangıç Yaşam Merkezi’nde zeytin zeytinyağı pazarının açılışı yapıldı. Stant ziyaretleri yapılan açılışta Avukat Gökmen Teksin’in bonsai zeytin ağacı sergisi beğeni topladı.Su sporları ve müzik etkinliklerinin yapıldığı ilk gün Rahmi Koç Müzesi’nde Kırmızı Mercanlar sergisi açıldı.
