Nilgün KAYA
1890 yılına tarihli Ayvalık Ayazması (Panagia Phaneromeni) kapılarını açtığı yaklaşık 2 aydan bu yana 5 bin 500 kişi tarafından ziyaret edildi. Ayazma’nın Ayvalık’ın tarihi dokusu ve ulusal kültür mirasımız adına çok önemli bir kazanım olduğunu belirten Belediye Başkanı Rahmi Gençer, “Kentimizin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer aldığı bu süreçte, bu tip yapıların doğru değerlendirilmesi büyük önem taşıyor” dedi.
Ayvalık Ayazmasının Ayvalık Belediye Başkanı Rahmi Gençer öncülüğünde, Foça kazılarını yürüten Prof. Dr. Ömer Özyiğit yönetimindeki 2 yıllık onarım yenileme çalışması tamamlandı.
Ayvalık Belediyesi’nin katkı verdiği, Ayvalıklı kuzen olan Coca Cola Ceo’su Muhtar Kent, Ünlü Ceo avcısı Şerif Kaynar, Güler Sabancı, Ümit Boyner ve Ferit Şahenk gibi 33 ismin desteklediği onarım çalışmalarının ardından Ayazma, 11 Haziran’da ziyaretçilerine kapılarını açtı. Şifalı ve kutsal suyu ile ün yapan Ayazma’nın 57 günden bu yana 5 bin 500 kişi tarafından ziyaret edildiği öğrenildi.
“UNESCO SÜRECİNDE BU TİP YAPILARIN DEĞERLENDİRİLMESİ ÖNEM TAŞIYOR”
Kemal Paşa Mahallesi’nde bulunan Neo Klasik üslubu ile dikkat çeken, ilçe merkezindeki en ünlü ve en önemli dini yapı olarak nitelendirilen Ayazma’nın Ayvalık turizmine katkı sağlayacağını ifade eden Belediye Başkanı Rahmi Gençer, “Belediyemizin öncülüğünde başlatılan restorasyon çalışmalarının tamamlanmasıyla, hem Ayvalık’ın tarihi dokusu hem ulusal kültür mirasımız adına çok önemli bir kazanım oldu. Bu ‘müstesna’ yapıyı Ayvalık’a yeniden kazandırmak hepimizin göreviydi. Kentimizin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer aldığı bu süreçte, bu tip yapıların doğru değerlendirilmesi büyük önem taşıyor. Tarihi Ayazma bundan böyle de halka açık fonksiyonunu devam ettirecek; ‘faydalanılacak’ bir yer olacak. Kutsal su için gelen yabancıların, misafirlerin burayı gezmesi sağlanacak. Dahası, müzik dinletileri yapılacak, resim sergileri açılacak, mimari veya UNESCO gibi konularla ilgili toplantılar düzenlenebilecek. Kısacası, binayı ‘işlev kazandırarak’ ayakta tutacağız” dedi.
Bir dönem Zeytinyağı Fabrikası olarak kullanıldıktan sonra kapıları kapanan Neo- klasik üsluplu Ayazma, 2005 yılında Ayvalık Belediyesi’ne Kent Arşivi Müzesi yapılmak üzere tahsis edilmiş, Belediye yapıyı sergilerin düzenlendiği galeri olarak kullanmıştı.
AYAZMA’YA 33 SPONSOR
Ayazmanın onarımına; The George & Kaity David Foundation, Şerif Kaynar, Muhtar Kent’in yanı sıra Ümit & Cem Boyner, Bunge Gıda & Komili Zeytinyağları, Emel Küçükçolak & Mustafa Yeşil, Güler Sabancı, Ferit F. Şahenk, Yüksel Açık, Hatice Zeynep Bodur, Bülent Bulgurlu, Hülya Erbak, Mehmet Erten, Gürçay ailesi, Ece &Özlem Kaslıoğlu Rahime Postacıoğlu & Aydın Muşkara, Osman Okyay, Hüseyin Akın, Necdet Bezmen, Can &Sevda Elgiz, Asaf Güneri, Ali Şevket Karaca, Erman Karaca, Dinç& Başak Kızıldemir, Naim Koçer, Nilgün &Johan Lagenberg, Russel& Vivien Lyons, Ömer Neciboğlu, Olcay Paksoy, Ferial Solakoğlu, Eren Tapan, Enis & Yasemin Tulça, Bilon Gürayman & Ailesi destek veren isimler.
AYAZMA’NIN TARİHÇESİ
Kentin içindeki en ünlü ve en önemli dini yapı Panagia Phaneromeni Ayazması idi. Panagia’nın İkona’sı bir rüyanın sonrasında yapılan bir kazı ile 28 Haziran 1852 yılında bulundu. Buraya 1867 yılında Khioslu Kaptan Mihalis Papazis’in harcamalarıyla bir ayazma yapıldı. İlk ayazma 1890 yılında bozularak aynı yılda üzerine daha büyük bir ayazma inşa edildi. Panagia Phaneromeni Ayazması kentin dini yaşantısında 1920 yılına kadar egemen oldu. Panagia Phaneromeni Ayazması 1922’den sonra etkinliğini tamamen yitirdi. Ayvalık Panagia Phaneromeni Ayazması’nın bir kilise olmadığı kazılar sırasında kesin olarak anlaşıldı. Bu yapının bir apsisi yoktu. Ayrıca yapı tümüyle bir antik, Hellenistik ve Roma Dönemi tapınağı biçiminde yapılmıştı. anagia, Ortodokslarca Meryem Ana’ya verilen addır. Bizans ve Ortodoks ikonografisinde kiliselerdeki Meryem betimlerine ve ikonalarına da Panagia denilir. Phaneromeni ise canlanan, yeniden ortaya çıkan, görünen anlamındadır. Yani Meryem Ana’nın bir sıfatıdır. İsminden de anlaşılacağı üzere bu yapı, Meryem Ana için yapılmıştı.
