Nilgün KAYA
Amerika Arizona Üniversitesi Antropoloji Bölümü Öğretim üyesi Doç. Dr. Brian Silverstein, Ayvalık’ta, zeytincilik ve iklim değişikliğinin zeytinciliğe etkisini araştırıyor. İlçede zeytin üreticileri ve sektör temsilcileri ile görüşen Silverstein, Türkiye ve Ayvalık’ta kaliteli zeytinyağı üretildiğini dünyada zeytinyağı tüketiminin artmasına karşın zeytinciliğin sorunlarının devam etmesinin ise bir çelişki olduğunu söyledi.
Ayvalık Kahyaoğlu ailesi üyesi Özlem Silverstein’in eşi, Amerika Arizona Üniversitesi Antropoloji Bölümü Öğretim üyesi Doç. Dr. Brian Silverstein, Türkiye’de zeytinin başkenti sayılan Ayvalık’ta zeytincilik üzerine araştırma yapıyor.
Gamze Kahyaoğlu’nun desteği ile Ayvalık’taki zeytin-zeytinyağı üreticileri, butik zeytinciler, zeytinyağı tadımcıları ile görüşen Brian Silverstein, yaptığı araştırma sonrasında hazırlayacağı makaleyi Amerika’da bilimsel dergilerde yayınlamayı planlıyor.
Zeytincilik, zeytinyağı ve iklim değişikliğinin zeytin-zeytinyağına etkileri üzerinde odaklanan Doç. Dr. Silverstein, 5 gündür Ayvalık’ta yaptığı araştırmayı önümüzdeki günlerde tamamladıktan sonra elde ettiği bilgiler doğrultusunda araştırma konusunu netleştireceğini söyledi. 5 gün içinde 10 üretici, Gıda Mühendisi ile görüşen, ilçedeki zeytinyağı fabrikalarının yanı sıra Ayvalık Ticaret Odası Zeytinyağı Tadım Laboratuvarını da ziyaret eden Silverstein, “Epey zamandır Türkiye üzerine çalışıyorum. Şu anda yeni bir proje olarak Ayvalık bölgesinde zeytincilik konusunu araştırıyorum. Zeytinciliğin yanı sıra iklim değişikliğinin zeytinciliği nasıl etkilediği şu yönden aklıma geldi. Arizona çok sıcak, neredeyse çöl iklimi var. Biz o konuda çok hassasız. Üniversitede birçok arkadaş iklim değişikliği üzerine çalışıyor. Biz burada iklimin değiştiğini duyduk. Bu da merakımı çekti.” Dedi.
Amerika’da ve tüm dünyada zeytinyağı üretiminin yaygınlaştığını ifade eden Silverstein, “Gözlemlediğim şey üreticiler artık kaliteye çok daha özen göstermeye başlamışlar. Ama ne yazık ki dünyada tüketim artarken bu bölgedeki üreticiler dertli. Bu bir çelişki. Maliyetlerin sürekli artıyor, fiyat karşılamıyor şeklinde. Belki bunun çözümü konusu bu araştırmada ortaya çıkabilir. Bu işe yeni giren biri olarak bunu öğrenebilirim belki. Biz Amerika’da kaliteli zeytinyağı buluyoruz. İtalya İspanya ve Yunanistan’dan. Türkiye’den gelen yağı görmedim ama Türkiye bu ülkelere zeytinyağı veriyor” dedi. Ayvalık Ticaret Odası eski başkanlarından Ziya Şensal ve oğlu Aydın Şensal ‘ın da aralarında bulunduğu zeytinyağı üreticilerinden üretim aşamaları konusunda detaylı bilgi alan Silverstein, Köklü Zeytinyağı firmasının girişimci sahibi Mustafa Kürlek ile yaptığı görüşmede hem yaptıkları üretim hem de iklim değişikliğinin üretimde ne gibi etkileri olduğu sorusuna yanıt aradı.
“ZEYTİNİN HAK ETTİĞİ DEĞERE ULAŞACAĞINA İNANIYORUM”
Gıda Mühendisi ve tadım uzmanı Burcu Efe, “Zeytin için özenli bir bölgede yaşıyoruz. Kuzey Ege’de, Ayvalık’ta. Soğuk sıkım zeytinyağı üretiyorum. Brian beye kendi tecrübelerimden bahsettim. Bunun dışında Amerika’ya ihracat konusu da gündeme geldi. Master yaptığım sürede Amerikan pazarını inceleme şansım olmuştu. Bunları anlattım. Yaptığımız görüşmenin olumlu sonuçları olacağına inanıyorum. Üreticiler açısından da bu işin pazarlamasını yapanlar açısından da. Tıbbi aromatik meyve olarak gördüğüm zeytinin hak ettiği değere ulaşacağına inanıyorum” dedi.
“ZEYTİNİN ÖNEMİNİ VE AYVALIK’IN POTANSİYELİNİ GÖSTERECEK BİR ARAŞTIRMA”
Zeytinin çok geniş kapsamlı bir konu olduğunu ifade eden Gamze Kahyaoğlu, “ Zeytinin önemi ve Ayvalık’ın ne kadar potansiyeli olduğunu gösterecek bu araştırma. Dünya pazarının çok büyük bir dilimini karşılamıyor teknik ve matematiksel anlamda ama Ayvalık zeytinyağı neden dünya pazarına girmesin? Avrupa çok ciddi bir üretici ama Amerika’da üretici yok ve çok ciddi ihtiyacı var. Sağlıklı ürün anlamında Zeytinyağı yükselen bir trend. Bu anlamda Ayvalık’ın dünyaya açılması için küçücük te olması bir adımdır” dedi.
