Nilgün KAYA
‘Canlı Bir Açık Hava Sınıfı: Ayvalık Adaları Tabiat Parkı’ Projesi uygulamalı eğitimleri güz aylarında devam ediyor. Proje kapsamında bölgedeki kuşlar hakkında eğitim veren Kuşbilimci Kadri Kaya, Ayvalık Adaları Tabiat Parkı’nın Kuzey Ege’de önemli bir doğal alan teşkil ettiğini ve birçok türün sağlıklı bir şekilde hayatına devam edebilmesi için koruma alanının etkin bir şekilde yönetilmesi gerektiğini vurguladı.
Ayvalık Başka Bir Okul Mümkün Eğitim Kooperatifi’nin (BBOM) Ayvalık İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ve Burhaniye Doğa Koruma ve Milli Parklar Şefliği işbirliğiyle yürüttüğü, Birleşmiş Milletler GEF-SGP (Küçük Destek Programı) tarafından desteklenen, ‘Canlı Bir Açık Hava Sınıfı: Ayvalık Adaları Tabiat Parkı’ projesinin ikinci ayağını oluşturan uygulamalı eğitimler devam ediyor.
Proje katılımcılarının daha evvel çevrim içi olarak, kuş bilimci Kadri Kaya tarafından verilen, Ayvalık’ın farklı habitatlarında görülebilen kuşlar hakkındaki eğitim Badavut’taki tuzcul sulakalan ve çayırlardaki gözlem ile pekiştirildi. İlk olarak Tabiat Parkı’nın içerisinde yer alan Tuz Gölü’nde flamingoların genç bireyleri ile karşılaşan proje katılımcıları, akça cılıbıt, kara karınlı kumkuşu, küçük akbalıkçıl, kızılbacak gibi su kuşlarını tanıma fırsatı buldu. Eğitim çalışmasında, ötücü kuşlardan kızıl sırtlı örümcekkuşu, tepeli toylar, florya gibi türleri gözlemleme ve seslerini tanıma fırsatı edinildi.
Uygulamalı eğitimi veren Kadri Kaya, birebir kuş göç yolları üzerinde bulunmasa da Ayvalık Adaları Tabiat Parkı’nın Kuzey Ege’de önemli bir doğal alan teşkil ettiğini ve birçok türün sağlıklı bir şekilde hayatına devam edebilmesi için koruma alanının etkin bir şekilde yönetilmesi gerektiğini vurguladı. Özellikle yaz aylarında aşırı kullanıma maruz kalan Badavut sulakalanı, çayırları ve sahil kumullarında bulunan türlere ve yaşam alanlarına hassasiyet göstermek için önce bu türleri tanımanın önemini belirtti. Eğitime katılan öğretmenler kısıtlı bir gözlem sırasında bile görülebilecek tür çeşitliliği ve farklı yaşam ortamlarının etkileyici olduğunu paylaştı.
COVID 19 pandemisi ve yazın tüm ülkede görülen yangınları takiben özellikle ormanlık ve koruma alanlarına girişlerin sınırlandırılması gibi sebeplerden ötürü projenin uygulamalı eğitimlerinde bazı ertelemeler yaşanmıştı. Güz aylarıyla birlikte Ayvalık BBOM’un proje ortaklarıyla geliştirdiği takvim uygulanmaya devam ediyor. Sadece Ayvalık’tan değil Körfez bölgesinden birçok ilk ve ortaokul öğretmeninin katıldığı projede başta öğretmenlerin daha sonra ise çocukların Ayvalık Adaları’ndaki biyolojik çeşitliliğe dair bilinçli bir farkındalık edinmesi amaçlanıyor.
Neden Doğada Eğitim?
Ayvalık Başka Bir Okul Mümkün Kooperatifi, doğada eğitimin neden gerekli olduğunu şöyle açıklıyor; “Toplumumuzda doğayı normal günlük yaşamdan ayrı bir şey olarak görmemizle birlikte, yaşadığımız en yakın yeri ve coğrafyayı samimi bir şekilde tanıma merakımızı yitirmeye başladık. Richard Louv’un ve Jennifer Ward’un belirttiği gibi, özellikle küçük yaştaki çocukların doğa deneyimi, sağlıklı bir şekilde gelişebilmeleri için hayati önem taşıyan “yüksek etkili bir terapi”dir. Dikkat eksikliği bozukluğu, stresin etkilerinin azaltılması gibi faydalarının yanı sıra doğal ortamlarda oyun oynamak, gözlem yapmak veya etkinliklere katılmak çocukların motor koordinasyonu ve yoğunlaşma becerilerini sınıflarda tutulan çocuklara oranla arttırdığı birçok çalışmada görülmüştür.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilmiş olan 2023 Eğitim Vizyonu, zorunlu ders saatleri ve çeşitlerinin, tüm kademelerde azaltılarak temel derslerde derinleşilebilmesi, kişiselleştirme yapılabilmesi ve uygulama etkinliklerinin yürütülebilmesini benimsemektedir. Buna göre, okul ve öğrencilerin yarışma ve rekabet odaklı değil, paylaşım temelli bir anlayışa dayanan eğitim programlarıyla desteklenmesi elzemdir. Fiilen doğada ve açık havada yapılacak eğitim faaliyetleri Milli Eğitim Bakanlığı vizyonu ile birçok açıdan örtüşmektedir: doğada ve sınıf dışında yapılan uygulamalı çalışmalar çocukların gözlem, analiz gibi temel düşünsel becerilerinin gelişmesine, hareket ihtiyaçlarının karşılanmasına, duygusal ihtiyaçlarının desteklenmesiyle öz güvenlerinin artmasına ve sınav baskısı vb. korkuların bertaraf edilmesine aracı olacaktır.”
Neden Ayvalık Adaları Tabiat Parkı?
Doğada eğitim için Ayvalık Adaları Tabiat Parkının seçilme nedeni de şöyle ifade edildi; ” Ayvalık Adaları Tabiat Parkı, Ayvalık’taki tüm karasal ve denizel doğal alanlar (ve hatta okullarımızdaki, mahallelerimizdeki en yakın yeşil alanlar) çocuklarla eğitim için eşsiz bir ortam oluşturmaktadır. Ayvalık Adaları Tabiat Parkı’nda görülebilen habitat ve tür çeşitliliği milli eğitim müfredatının dışarıya taşınarak uygulanması için ideal bir yapıdadır ve Ayvalık’taki tüm okulların kolayca ulaşabileceği bir mesafede yer almaktadır. Milli eğitim müfredatı kapsamında işlenen fen, matematik, teknoloji, sanat gibi birçok dersin Ayvalık doğasının sunduğu bu benzersiz açık hava laboratuvarında etkileşimli yöntemlerle uygulanması mümkündür.”
Ayvalık BBOM Neyi Amaçlıyor?
Ayvalık BBOM proje hedefini de şöyle ifade etti;” Ayvalık ve Edremit körfezi bölgesinde eğitim alanlarının çağdaş, katılımcı ve barışçıl olma yönünde gelişmesi ve dönüşmesi vizyonuyla çalışan Ayvalık BBOM Kooperatifi temelde BBOM’un ekolojik felsefesini merkeze koymaktadır. Buna göre müfredatın ele alınmasında en temel yaklaşım ekoloji konusunun müfredatta içselleştirilmesidir. Ayvalık BBOM Kooperatifi yürüttüğü bu proje ile Ayvalık Tabiat Parkı’nın barındırdığı kendine has türler ve habitatlarla ilgili mevcut bilgi dağarcığının Ayvalık’taki ilk ve ortaokullarda uygulanan örgün eğitim sisteminde kullanılabilir hale getirilmesini amaçlıyor.”
