Nilgün KAYA
Her yıl , su kuşlarının mevsimsel göç hareketlerinin en az olduğu Ocak-Şubat aylarında gerçekleştirilen Kış Ortası Su Kuşu Sayımı (KOSKS) Körfez Bölgesinde, 23-24 Ocak tarihlerinde yapıldı. İzleme çalışmasında, yaşam ve yaban hayat için önem arz eden sulak alanların kentleşme, turizm ve bilinçsizlikle kurutulmaya devam edildiği tespit edildi.
Ayvalık ve Körfez Bölgesi’nde 2023 yılı KOSKS çalışması tamamlandı. Kuş gözlemcisi, yaban hayatı araştırmacısı ve Ayvalık Kuş Gözlem Topluluğu sorumlusu Kadri Kaya tarafından yapılan izleme çalışmasına Ayvalık Milli Parklar Doğa Koruma Mühendisliği araç desteğinde bulundu.
TÜM SULAK ALANLAR VE KIYI ŞERİDİ TARANDI
İki gün süren KOSKS çalışması 23 Ocak Pazartesi günü Altınova ile başladı. Küçükköy ve Ayvalık’ın ardından ikinci gün Gömeç, Burhaniye, Edremit ve Havran ilçelerinde çalışma yapıldı. 2023 yılı KOSKS çalışmasında Ayvalık, Altınova, Küçükköy, Gömeç, Burhaniye, Havran ve Edremit’in tüm sulak alanları ve kıyı şeridindeki su kuşlarının sayımı yapılmış oldu.
“AYVALIK’TA 17 YILDIR İZLEME ÇALIŞMASI YAPIYORUZ”
Kış ortası su kuşu sayımının, su kuşu popülasyonlarının ve sulak alan ekosistemlerindeki değişimlerin uzun dönemde izlenebilmesi için kullanılan temel yöntemlerden biri olduğunu belirten ve çalışma ile ilgili bilgi veren Kadri Kaya, “Kuş gözlemcisiyim. Su Kuşlarının kışın çok az hareket ettiği ve beslenebilecekleri sulak alanlara çekildiği bir dönemde böyle bir sayım yapıyoruz. Ayvalık’ta 17 senedir kış ortası su kuşu sayımı yapıyoruz. İlginç sonuçlar var. Sulak alanlarımız tahrip ediliyor, küçülüyor ve yok ediliyor mesela. Yakınlarında ya da içinde villalar ya da benzeri yapılaşmalarla karşılaşıyoruz. Bir sene yüzlerce, binlerce kuş saydığımız sulak alanı bir sonraki yıl yerinde göremeyebiliyoruz. Ayvalık’ta 17 yıldır izleme çalışmaları sonunda şunu diyebiliriz; 266 tür kuş gördük şimdiye kadar. Bu, küçük miktarda ve az sayıda sulak alanlara sahip bir yer için çok iyi bir rakam. Buradaki insanlar bu açıdan şanslılar, o yüzden biz de seviniyoruz. Ayvalık’ta iki mahalli öneme sahip sulak alanımız var. Madra Çayı boyunca oldukça çeşitli sayıda kuş görebiliyoruz. Tuzla’da yine Flamingolar, ördekler ve martı benzeri su kuşlarını görebiliyoruz. Badavut’ta yine bir tuz gölümüz var. Etrafındaki çayırlıklar gerçekten çok iyi ve çok zengin bir habitat bizim için. Küçükte olsa çok zengin bir habitat çeşitliliğine sahibiz” dedi.
AYVALIK’TA 13 BİN 422, KÖRFEZDE 7 BİN 30 SU KUŞU SAYILDI
“Ayvalık’ta 20 noktada, 34 türde, toplam 13 bin 422 kuş sayımı yapıldı. Bölgede en çok gözlenen kuşlar ise şöyle; 9 bin 138 Gümüş Martı, 1528 Karabaş Martı, 304 Fiyu, 84 Akça Cılbıt, 175 Küçük kum kuşu, 83 Kara gagalı Sumru, 71 Suna, 391 yeşilbaş ördek, 348 Sakarmeke, 212 Angıt ve 305 Flamingo.
24 Ocak günü Körfez Bölgesinde, Gömeç’te, 2 noktada, 30 türde toplam 4 bin 680 kuş sayımı yapıldı. Burhaniye’de 2 noktada 6 türde toplam 357 kuş gözlendi. Edremit’te 1 noktada, 18 türde toplam 1982 kuş sayımı yapıldı. Havran’da 1 noktada, 3 türde 11 kuş sayımı yapıldı. Körfez Bölgesinde toplam 7 bin 30 Su kuşu gözlendi. Körfez bölgesinde en fazla gözlenen türler, Karabaş martı, gümüş martı, akçacılbıt ve küçük kum kuşu oldu.
“KUŞLAR BULUNDUKLARI BÖLGEDEN UZAKLAŞIYOR, TÜR VE SAYILARI AZALIYOR”
Sayım sonuçları ve bazı analizlerin dünya ölçeğinde Uluslararası Sulak Alanlar Kurumu ve Dünya Kuşları Koruma Kurumu ile paylaşıldığını belirten Kadri Kaya, “Flamingodan Kervan çulluğuna, Gümüş Martıdan Karabatağa farklı su kuşları Ayvalık ve Körfezde konaklıyor. Su kuşu sayımlarını her yıl aynı noktalardan yapıyoruz. Bu kuşların bulundukları bölgeden uzaklaşmaya başladığını, tür sayılarının azaldığını gözlüyoruz. İnsan, inşaat ve avcı baskısı bölgede hızla artıyor. Ayvalık DKMP ile yaptığım çalışma sonucu Ayvalık’ta 2 bölgenin sulak alan ilan edilmesini sağladık. Su kuşu sayım çalışmaları sırasında ise bölgedeki sulak alanların çöp ve hafriyat dökerek doldurulmak suretiyle yok edildiğini tespit ettik. Sayım yapılan tüm ülkelerden toplanan verilerin birleştirilmesi sonucunda ise su kuşlarının biyo-coğrafik popülasyonları ve sulak alanlar hakkında çok önemli bilgiler edinilmektedir. Elde edilen tüm bu verilerle, aynı zamanda türlerin kırmızı liste statü değerlendirmeleri yapılmaktadır.” dedi.
