Nilgün KAYA
Ayvalık’ta bu yıl 8.si düzenlenen Tiyatro Festivaline katılan usta tiyatrocular, Festivalin 3. Günü Orhan Peker Sanat Galerisi’nde düzenlenen söyleşide, Ayvalık merkezinde verdikleri tavsiyelerle Anadolu’daki tiyatroculara yol gösterdi.
Tiyatro Yönetmeni Yıldırım Yanılmaz’ın moderatörlüğünde düzenlenen söyleşi, Cumartesi günü saat 11.00’de başladı. Göksel Kortay, Savaş Özdural, Pelin Turancı, Füsun Kostak ve Mahir Günşıray’ın konuk olarak katıldığı söyleşide, Yıldırım Yanılmaz, son yıllarda kendisinden ‘Aman hocam üç kişilik olsun dört kişilik olmasın’ denilerek oyun istenmesini örnek göstererek küçük kentlerde ve Anadolu kasabalarında nasıl tiyatro yapılmalıdır sorusunu konuklarına sordu.
“TİYATRO ORTAMI VAHŞİ BİR ORMAN”
İlk konuşmacı olan Sanatçı Göksel Kortay, eskiden İstanbul ve büyükşehirlerde olan özel tiyatro faaliyetlerinin Anadolu’da artmasının sevindirici olduğunu ifade ederek, “Gençleri biz yetiştiriyoruz, eğitiyoruz sonra bu ortama salıyoruz. Ben bu ortamı hep vahşi bir orman olarak tanımlarım. Onlar çalıyı, dikeni bertaraf edip, yollarlını bulup aydınlığa çıkmak zorundalar. Çoğu kırıyor, üzülüyor. Oyuncu yetiştiriyoruz ama nereye yetiştiriyoruz ve ne bekliyor onları. Bu çok önemli. Kimisi fevkalade etkileyici şeyler yapıyor kimisi de olmuyor” dedi.
“TÜRK OYUNCULARININ DÜNYA PLATFORMUNDA KENDİLERİNİ GÖSTERMESİNİ İSTİYORUM”
‘Tiyatrodan para kazanılmaz, tiyatro öldü’ gibi söylemlere katılmadığını belirten Göksel Kortay, “Tiyatro hep vardır, hep var olacak. Bu gençlerin ve bilinçli, izleyiciler sayesinde her zaman devam eder tiyatro. İyi bir şey yapıyorsanız, iyi bir şey ortaya koyuyorsanız mutlaka seyirci onan haberdar oluyor ama kötü bir şey yapıyorsanız beğenmiyor. Ne yaptığını bilen, çok yetenekli oyuncular yetişiyor. Benim tek üzüntüm yetenekli oyuncularımızın dünya platformuna yayılmaması. Bir tek Türkler gidemiyor. Benim ilk tiyatroya adım attığımdan beri yapılmasını istediğim şeylerden biri de budur. Türk oyuncuları dünya platformunda kendilerini göstersinler istiyorum. Yavaş yavaş başladı inşallah devam eder. Tiyatronun geleceği Türkiye’de çok parlak” dedi.
“AYVALIK GİBİ BİR YERİN KÜLTÜR MERKEZİ YOK. BURADAKİ TİYATROCULAR BUNDAN YOLA ÇIKMALI”
Geçtiğimiz yıllarda Ayvalık’a turneye geldiğini ve 54 yıllık tiyatrocu olarak Ayvalık’taki sahnenin yetersizliği nedeniyle geceyi zor tamamladığını söyleyen Usta sanatçı Göksel Kortay, “Ayvalık gibi bir yerin kültür merkezi yok. Bence önce buradaki tiyatrocular bundan yola çıkmalı. Buraya bir kültür merkezi yapılmalı. Buradaki özel tiyatrolar da oradan faydalanmalı. Ayvalık’taki yer içler acısı. Savaş gibi bir oyun oynadık, perişan olduk. Kibarlık Budalası oyunuyla gelmiştik. Dekor bile kuramadık. Düşmeden, kol bacak kırmadan ayrılalım diye dualar ettim. Seyirci de gariban, taş üzerinde oturuyor. Ayvalık’a hiç yakışmıyor. Ayvalık gibi aydın bir yerde bir kültür merkezi olmaması büyük bir eksiklik” dedi.
“KENDİ İÇİNİZDE KALMAYIN, SOKAKTAKİ İNSANA ULAŞIN”
Mahir Günşıray, “Ayvalık’ta yeni yeşeren oluşumlar var. Bunlara nasıl sahip çıkılacağı yönünde ciddi çalışmak lazım. İstanbul’da bizim tiyatro olarak yaşadığımız sorunların burada yaşanacağını düşünüyorum. Her şeyden önce repertuar sorunu vardır. Oyun bulmamak anlamında değil, Bir oyun sahnelediğinde seyirci gelmesini istiyorsunuz. O zaman ben bu sene ne yaparım ki hem kendim keyif alırım hem de seyirci getiririm diye düşünüyorsunuz. Küçük kentin en büyük sorunlarından biri bu, yapacağınız oyun kime olacak? Tiyatrolar TV dizileri ile avantajlı dezavantajlı konum yaşıyor. Dizilerde izlenilen oyuncular tiyatroda izlenmek isteniyor bu avantaj ama bir süre sonra tiyatro oyunlarından dizi mantığına bürünmesi bekleniyor bu tehlike. Sık sık repertuar yenilemek zorundasınız. Ben burada yaşıyor olsam gerek Türk gerekse Yabancı klasiklerin hatta antik tiyatronun yeni yorumlarına, bizim romanlarımız, hikâyelerimiz ve şiirlerimizden yapılacak yeni metinlere eğilirdim” dedi.
“FARKLI MEKANLAR VE YERİNE GÖRE TİYATRO İLE SEYİRCİYİ MERAKLANDIRIN, HAREKETLENDİRİN”
Sokaktaki insana ulaşılması gerektiğini belirten Günşıray, “Ayvalık ve çevresi bu anlamda çok elverişli. Farklı mekanlara oyunlarınızı değiştirip modifiye ederek ya da o mekanda bir şey yapmak üzere tasarlayıp yani yerine göre tiyatro gibi iler yapmak çok hareketlendirir. Bir ara sokakta yapılan iki kişilik oyun mesela ya da tamamen kapanmış bir fabrika içinde özel gösterimler. Belki biraz ücretsiz, performans var, kısa işler yapmak seyirciyi hareketlendirir sonra orada yaptığınız işlerden merak uyandırıp kendi salonlarınıza çekebilirsiniz” dedi. Kahvehaneleri boş mekanları, ara sokakları, antik yerleri ile Ayvalık’ta çok farklı mekanlar olduğunu belirten Günşıray, “Bunlardan nasıl yararlanılabilirin ‘düşünülmesi gerektiğini belirtti. Ayvalık Sanat Fabrikası’nın sahne ve ortam açısından çok kullanışlı olduğunu, tiyatro için dekora değil bir sahne anlayışına ihtiyaç olduğunu ve oyuncu varsa paraya ve dekora ihtiyaç olmadığını ifade etti.
“OYUNCU MERAKLI OLMALI, SEYİRCİ TANITIM YAPMALI”
Füsun Kostak ise profesyonel oyuncularla diyalogların arttırılması ve ilçede oyun sergilenmesi ve atölye çalışmaları gibi konularda profesyonel oyuncularla, ilçede yaşayan sanatçı ve yazarlarla iletişim içinde olunması gerektiğini savundu. Tiyatronun oyuncu ve seyirci olmak üzere iki ayağı olduğunu ve iki tarafın da eksiklikleri olduğunu belirten Savaş Özdural, “Ayvalık’ta 3 tiyatro var, 30 oyuncu var diyebilir miyiz? Dün ben 2 arkadaşla tanıştım. Olması gereken dün 30 kişinin de salonda olması, nasıl yardımcı olabiliriz, sizden ne öğrenebiliriz diye sormasını isterdim. Seyirci kısmına gelirsek tiyatro seyircisinin üzerine çok büyük görev düşüyor. Etrafına tanıtım yapmak” dedi. AYKÜSAD Başkanı Yaşar Akçay, ilçedeki sergilere, tiyatro oyunlarına hep aynı kitlenin geldiğini belirterek halktan katılım olmadığını söyledi. Ayvalık’ta ve Körfez de sahne, kültür merkezi eksiği olduğunu ifade eden Akçay, ilçede sanat sorunlarının ele alındığı bu tür söyleşi ve toplantılara yetkililerin de katılması gerektiğine işaret etti.
